ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՄԻՋԱՎԱՅՐ
ՊՈՐՏԱԼ
ԿՐԹԱԿԱՆ
ՖՈՐՈՒՄ
ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ
ՇՏԵՄԱՐԱՆ
ՀԵՌԱՎԱՐ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԻՆՏԵՐԱԿՏԻՎ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԿԿՏ
ՀԱՄԱԿԱՐԳ

ԳՈՐԾՆ Է ԱՆՄԱՀ, ԼԱ՛Վ ԻՄԱՑԵՔ

Մայիսի 5, 2023
Սփյուռքի լրատու

Հովհաննես Թումանյանի անվան հայռուսական բարեկամության տիկնիկային թատրոնը գործում է ՌԴ Տյումենի մարզի Տյումեն քաղաքում՝ Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հայկական մշակույթի կենտրոնում: Այն հիմնադրվել է 2020 թ. ՀՀ պատվավոր հյուպատոս, Տյումենի Հայերի միության նախագահ Աբրահամ Հովեյանի աջակցությամբ: Թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարն է Ալմուրը (Ալվանդ Էմիլի Մուրադխանյան):

Տիկնիկային թատրոնի ստեղծման նպատակները մի քանիսն էին. համայնքի հայ երեխաներին կրթելը և հայերենին հաղորդակից դարձնելը, հեքիաթների միջոցով մեր արժեհամակարգին ծանոթացնելը: Ռուսերեն թարգմանությամբ պիեսների բեմադրումը նպատակաուղղված է ռուս հանրությանը ծանոթացնել հայ մշակույթին, հայի աշխարհընկալմանը, նիստ ու կացին: Ինչպես նաև բազմազգ երկրի տարբեր ազգերի մշակույթի հերոսներին անդրադառնալով՝ քարոզել բարեկամություն, արդարություն, անկեղծություն, համամարդկային արժեքներ:

Երբ հայացք ես գցում ձեռակերտ հրաշք տիկնիկներին, երբ ծանոթանում ես նրանց արարողի հետ, հաս-կանում ես միայն մեկ բան, որ բոլոր այս հերոսները հոգեբանական կերտվածքով նման են իրենց ստեղծողին, կարծես ստեղծագործողի դիմանկարն է հավաքած տարբեր կերպարների մեջ:

Իսկ ես, երբ հետադարձ հայացք եմ գցում թատրոնի կայացմանը, հոգիս հրճվանքով է լցվում, որ ի կատար ածվեց իմ վաղեմի երազանքը:
Պատանեկության տարիներին Երեվանի քաղաքային պիոներ պալատի տիկնիկային թատրոնի խմբակի անդամ էի, սովորում էի հմուտ տիկնիկավար վարպետ Պավլոս Բորոյանի խմբակում:

Սիրել եմ տիկնիկների խաղը, երազել եմ ինքս ստեղծել տիկնիկային թատրոն: Բայց իմ մանկավարժական գործունեության տարիներին չիրագործվեց այդ երազանքը՝ կողքիս չունենալով Ալմուրի նման ստեղծագործողին, որը ընթացք կտար իմ գաղափարներին:

Ճակատագրի բերումով, երբ հայտնվեցի ՌԴ-ում, սկսեցի զբաղվել հայապահպան գործունեությամբ: Հայաստանից Տյումեն էի բերել հայկական տարազներով երեք փոքրիկ տիկնիկ, որոնք մյուս խորհրդանիշների հետ դրված էին մեր դպրոցում:

Մեր մեկօրյա հայկական դպրոցում երեխաներին կերպարվեստի գաղտնիքները դասավանդելու եկած գե-ղանկարիչ, պոետ Ալմուրի աչքից չվրիպեցին հայկական տարազով այդ փոքրիկ տիկնիկները: Ալմուրն առաջարկեց տիկնիկագործության խմբակ բացել:

Այդ ժամանակ իմ մտքերը հեռուն գնացին: Հիշեցի պիոներ պալատի իմ տիկնիկային թատրոնի խմբակը, որտեղ խաղում էինք ձեռնոցային տիկնիկներով: Առաջարկեցի ձեռնոցային տիկնիկ պատրաստել՝ հետագայում տիկնիկային թատրոնում խաղացնելու համար…

Ալմուրը, լինելով արվեստին մոտ մարդ, նրա միտքն ավելի պայծառացավ և ասաց, որ ավելի լավ է ստեղծենք մարդկային կերպարանքով տիկնիկներ, հեքիաթների հերոսների կերպարներ: Այսպիսով հայկական ժողովրդական հեքիաթները մեր երեխաներին հասցնենք տիկնիկային ներկայացումների միջոցով:

Բավականին բարդ ու դժվար ճանապարհ անցանք, մինչև ստեղծվեց այսօրվա արդեն կայացած թատրոնը, որի հերոսներն Ալմուրի տիկնիկագործական խմբակի սաների ձեռքով ստեղծված տիկնիկներն են:

Տիկնիկներ ստեղծելու, արարելու համար Ալմուրին հարկավոր էր հումք:

Իր գաղափարը ողջունած ուսուցիչներին, գործընկերներին Ալմուրը դիմեց և հիշեցրեց մեծն Փարաջանովի խոսքերը. «Այն, ինչ մարդիկ համարում են ոչ պիտանի իր, դրանցից կարելի է արարել արվեստի գործեր»: Փարաջանովի այս խոսքերն Ալմուրը հաճախ էր կրկնում, որը դրդեց գործ ընկերներին և սաներին հավաքել կտորեղենի ավելցուկներ, հուլունքներ, շորեր, որոնք այլևս օգտագործման պի-տանի չէին տանը: Բոլորի օգնությամբ հավաքվեց հումքը և Ալմուրն, իր սաների հետ միասին, անցավ թատրոնի հերոսների արարման գործին:

Ալմուրի աշխատասենյակում արդեն մեծ թվով տիկնիկներ կային, երբ իմ և նրա զրույցների ընթացքում որոշեցինք, որ դրանք դարձնենք թատրոնի խաղատիկնիկներ, որի մասին կըրկին մտածում էի 2019 թ-ից, երբ Երեվանում մասնակցում էի սփյուռքի ուսուցիչների վերապատրաստման դասերին: Այդ ժամանակ մեզ տիկնիկավարություն էր դասավանդում բանաստեղծ, սցենարիստ Ռուբեն Մարուխյանը: Նա, իմանալով, որ Տյումենում տիկնիկավարության խմբակ ունենք, իր հեղինակած պիեսների գիրքը նվիրեց ինձ, որն էլ մեզ օգնեց՝ կողմնորոշվելու մեր հետագա անելիքների հարցում:

Մի գեղեցիկ օր, հերթական անգամ մեր դպրոց էր այցի եկել Տյումենի մարզի Հայերի միության նախագահ Աբրահամ Հովեյանը: Նա նկատեց տիկնիկները, հավանեց և գնահատեց Ալմուրի աշխատանքը: Իսկ Ալմուրը նրան հայտնեց թատրոն ստեղծելու մեր մտադրության մասին: Աբրահամ Հովեյանը ողջունեց այդ գաղափարը և անմիջապես որոշեց հովանավորել՝ իմանալով, թե ինչպիսի դժվար միջոցներով են ստեղծվել դրանք: Ահա այսպես ստեղծվեց այսօրվա մեր թատրոնը: Ալմուրը, լինելով պոետ, գեղանկարիչ, հենց ինքն էլ գրում է պիեսները հեքիաթների մոտիվներով, պատրաստում է բեմի զարդարանքները:

Տիկնիկավարներ դարձան թե՛ երեխաները, թե՛ ծնողները: Ակտիվացավ Տյումենի հայ և ռուս թատերասեր հա-սարակությունը, քանի որ յուրաքանչյուր ներկայացում բեմադրվում է և՛ հայերեն, և՛ ռուսերեն: Հիմնականում բեմադրվում են Հովհաննես Թումանյանի հեքիաթների մոտիվներով Ալմուրի գրած պիեսները և դրանից էլ ծնվեց թատրոնի անվանումը՝ Հովհաննես Թումանյանի անվան հայռուսական բարեկամության թատրոնը: Տյումենի հայ և ռուս հանրությունը հետաքըրքրությամբ է դիտում նրա բեմադրած ներկայացումները, որոնք, տեսնելով տիկնիկներին և լսելով նրանց խոսքը, իրենց բառապաշարում օգտագործում են հենց թատրոնում սովորած, լսած բառերը:

Անդրանիկ ներկայացումը Հովհաննես Թումանյանի «Շունն ու կատուն» մանկական բալլադի մոտիվներով բեմադրությունն էր:
Արդեն բեմադրվել են Հովհաննես Թումանյանի «Սուտասանը», «Խոսող ձուկը», ինչպես նաև «Նախանձն ու թա-գավորը», Ալմուրի պիեսներով՝ «Նոր տարվա տոնական հանդես-ներկայացումը», «Дружба — Բարեկամություն» մյուզիքլը:

Շուտով նշելու ենք թատրոնի ըստեղծման տարեդարձը: Տյումենի հայ հանրությունն այսօր շատ ուրախ է նման թատրոն ունենալու փաստով: Շուտով մարզի հայաշատ վայրերում թատրոնը հանդես կգա հյուրախաղերով՝ ուրախացնելով հայ համայնքի ներկայացուցիչներին:

Հայրենիքից հեռու մեր հայրենակիցների համար մի փոքրիկ Հայաստան է ստեղծվել Սիբիրի լայնարձակ տարածքում, որտեղ հնչում է հայերեն խոսքը, երաժշտությունը, երգն ու պարը, իսկ Ալմուրի նման հայրենասեր երիտասարդի շնորհիվ՝ արդեն իրականություն է նաև հայկական թատրոնը:

Սիլվա ՍԻՄՈՆՅԱՆ,
Տյումենի հայկական մշակույթի կենտրոնի մեթոդիստ

  • Տեղեկատվություն «Պաշարների շտեմարան» կայքում տեղադրված ՏՀՏ գործիքների վերաբերյալ

    Թեմայի հեղինակ՝ arpi.kirishyan

    «Պաշարների շտեմարան» նոր կայքում, որի գործարկման մեկնարկը https://lib.armedu.am/ հասցեում տրվեց 2022 թվականին, տեղադրվել է արդեն 18 000-ից ավելի կրթական էլեկտրոնային պաշար: Կայքում բացվել է Կրթական տեխնոլոգիաներ բաժին, որտեղ տեղադրված են…

  • Ուսուցիչը՝ կրթության հենասյուն

    Թեմայի հեղինակ՝ manush

    Ուսուցչի օրվա առթիվ մի խումբ մանկավարժներ և ոլորտի ներկայացուցիչներ պարգևատրվել են ԿԳՄՍ նախարարի կողմից ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը Ուսուցչի միջազգային օրվա առթիվ պարգևատրել է ոլորտի մի խումբ…

  • Ինչո՞ւ է երեխան դպրոցից գնում կրկնուսույցի մոտ:

    Թեմայի հեղինակ՝ zhanna@ktak.am

    Ողջույն, հայգելի գործընկերներ: Օրեր առաջ սոցիալական մեդիահարթակներում մի փոքրիկ հարցում անցկացրեցինք պարզելու համար՝ հասարակությանը առավել հետաքրքրող թեմաները: Հարցումների արդյունքում ընտրվեց այսօրվա մեր քննարկվելիք թեման՝ ինչո՞ւ է երեխան դպրոցից գնում կրկնուսույցի…

  • Ջոն Դյուի՝ նախագծային մեթոդի հիմնադիր

    Թեմայի հեղինակ՝ LZH

    <<Կրթությունը պատմելը և պատմություններ լսելը չէ․ այն ակտիվ և կառուցողական գործընթաց է>> Ջոն Դյուի Նախագծերի մեթոդը (Project methods (http://education.stateuniversity.com/pages/2337/Project-Method.html)) ուսուցման համակարգ է, որի ընթացքում սովորողները գիտելիքներ, կարողություններ, հմտություններ են ձեռք…

  • 9-րդ դաս. Բնագիտություն առարկայի քննությունը ուս. նախագծի միջոցով անցկացնելու մասին

    Թեմայի հեղինակ՝ manush

    ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի մարտի 11-ի 2024 թվականի N 07-Լ հրամանով հաստատվել է Հայաստանի Հանրապետության Տավուշի մարզի հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների 2023-2024 ուսումնական տարվա 9–րդ դասարանի «Բնագիտություն» («ֆիզիկա», «Քիմիա», «Կենսաբանություն», «Աշխարհագրություն»՝ սովորողի…