Փարաջանովի «Հակոբ Հովնաթանյանը» Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանի հայկական առաջին ֆիլմն է

Հունվարի 21, 2022

Մշակութային լուրեր

Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանին (MoMA) մշտական պահպանության են հանձնվել Սերգեյ Փարաջանովի վերականգնված կարճամետրաժ երեք ֆիլմերի («Հակոբ Հովնաթանյան» (Հայաստան, 1967 թ.), «Կիևյան որմնանկարներ» (Ուկրաինա, 1966 թ.) և «Արաբանախշեր Փիրոսմանիի թեմաներով» (Վրաստան, 1986 թ.) ժապավենային օրինակները՝ ապահովելով հավաքածուում փարաջանովյան արվեստի անփոխարինելի ներկայությունը։

Այս առիթով թանգարանը 2022 թվականի հունվարի 19-ին և 20-ին «The MoMA International Festival of Film Preservation» «To Save and Project» ծրագրի շրջանակում արվեստասեր հանրությանն է ներկայացրել Սերգեյ Փարաջանովի պոետիկ վավերագրության յուրօրինակ ամբողջությունը՝ տրիպտիխը:

Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի և «Համո Բեկնազարով նախագիծ» ընկերության համագործակցությամբ իրականացվել են Սերգեյ Փարաջանովի երեք կարճամետրաժների վերականգնման և ժապավենային տպագրության աշխատանքները։ Ֆիլմերի վերականգնման աշխատանքները ֆինանսավորվել են «Ֆիքսաֆիլմի» կողմից «Համո Բեկնազարով նախագծի» շրջանակում լոնդոնյան «Կինոկլասիկա» հիմնադրամի ֆինանսական աջակցությամբ, իսկ ՀԲԸՄ Նյու Յորքի կենտրոնի կողմից ֆինանսավորվել է վերականգնված օրինակների՝ 5 օրինակով ժապավենային (35 մմ) տպագրությունը։ Օրինակներից մեկը պահպանվում է Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնում, մեկական օրինակներ տրվել են Վրաստանին և Ուկրաինային, մեկական օրինակներ էլ մշտական պահպանության են հանձնվել Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանին և Փարիզի «Պոմպիդու» արվեստի կենտրոնին։

Նշենք, որ Փարաջանովի կարճամետրաժների ժապավենային տրիպտիխը ուղիղ մեկ ամիս առաջ (դեկտեմբերի 15, 2021 թ․) հանդիսավոր պայմաններում մշտական պահպանության է հանձնվել Փարիզի ‹‹Պոմպիդու›› արվեստի կենտրոնին։ Ի դեպ, Փարաջանովի «Հակոբ Հովնաթանյանը» հայկական առաջին ֆիլմն է, որն իր կարևոր տեղն է զբաղեցրել արվեստի՝ համաշխարհային նշանակության երկու խոշոր կենտրոններում՝ «MoMA»-ում և «Պոմպիդու»-ում:

Հիշեցնենք նաև, որ Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնը վերականգնված երեք կարճամետրաժների ծրագիրն իրականացնելու նպատակով համագործակցել է Ուկրաինայի (‹‹Դովժենկոյի կենտրոն››), Վրաստանի (‹‹Վրացական ֆիլմ››), Ռուսաստանի (‹‹Gosfilmofond››) գործընկեր կազմակերպությունների հետ, ինչպես նաև Լեհաստանի (‹‹Fixafilm››), Ֆրանսիայի (‹‹Համո Բեկ-Նազարով նախագիծ››), Լոնդոնի (‹‹Kino Klassika››), ՀԲԸՄ-ի նյույորքյան կենտրոնի հետ։

Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն