ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՄԻՋԱՎԱՅՐ
ՊՈՐՏԱԼ
ԿՐԹԱԿԱՆ
ՖՈՐՈՒՄ
ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ
ՇՏԵՄԱՐԱՆ
ՀԵՌԱՎԱՐ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԻՆՏԵՐԱԿՏԻՎ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԿԿՏ
ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Կրթական բարեփոխումները՝ ի նպաստ որակյալ և մրցունակ կադրերի պատրաստման

Ապրիլի 1, 2021

Հայաստանում ընթանում են հետբուհական կրթության բարեփոխումներ: «Բարձրագույն կրթության և գիտության» մասին օրենքով նախատեսվում է ներկայիս ասպիրանտական ծրագրերի աստիճանական փոփոխություն՝ դրանք բարձրագույն կրթության համակարգում ընդգրկելով որպես որակավորման երրորդ՝ դոկտորական աստիճան (PHD)։ Պետությունը նախատեսում է խիստ պահանջներ ներկայացնել գիտական աստիճան շնորհելու հարցում:

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի տեղակալ Կարեն Թռչունյանը ներկայացրել է իր համակարգման ոլորտում առաջիկայում իրականացվելիք բարեփոխումների, սահմանվող պահանջների, ակնկալվող արդյունքների և գիտական համայնքին առնչվող խնդիրների տեսլականը:

Բարձրագույն կրթության և գիտության նոր օրենքով նախատեսվում է կրթական 3-րդ մակարդակի (PHD) ներմուծումը

Կրթական 3-րդ աստիճանի զարգացման և որակի ապահովման գործընթացի իրականացմանը նպաստելու է նաև «Էրազմուս+»-ի միջոցով հայաստանյան բուհերի շահած ARMDOC ծրագիրը, որի նպատակն է Հայաստանում դոկտորական կրթությունը բարեփոխել Զալցբուրգի սկզբունքներին համահունչ՝ ազգային քաղաքականության և իրավական կարգավորող փաստաթղթերի, ինստիտուցիոնալ ընթացակարգերի վերանայման, գիտության և հետազոտության ինտեգրման համար անհրաժեշտ համակարգի ապահովման միջոցով։ Ծրագիրը միտված է խթանելու բուհերի և գիտահետազոտական ինստիտուտների, արդյունաբերական ոլորտի սերտ համագործակցությունը՝ ուղղված դոկտորական կրթության միջազգայնացմանը, Եվրոպական բարձրագույն կրթական տարածքին և Եվրոպական բարձրագույն հետազոտական տարածքին ինտեգրմանը։

Բարեփոխումներ կարելի է իրականացնել անվերջ, բայց դրանք իրականացնելու համար պետք է ունենալ տվյալ իրավիճակի հստակ վերլուծություն

Ըստ ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Կ. Թռչունյանի՝ որևէ բարեփոխում իրականացնելիս, այս դեպքում՝ կրթական 3-րդ աստիճան (PHD) ընդունելուց հետո, շատ կարևոր է հստակ չափանիշներ մշակել՝ հասկանալու համար, թե որ բուհերը կստանան լիցենզիա այդպիսի կրթական աստիճանի մատուցման համար: Նախարարի տեղակալը՝ որպես բուհական ոլորտի համակարգող, առաջնորդվում է «ունենալ որակյալ կրթություն բոլոր մակարդակներում և պատրաստել որակյալ ու մրցունակ կադրեր» գաղափարախոսությամբ: 3-րդ աստիճանի ներմուծումը նշանակում է մշակել և՛ ճիշտ հայեցակարգ ու ռազմավարություն, և՛ գիտական որակյալ կադրեր պատրաստելու մեխանիզմներ:

Դոկտորական կրթության բարեփոխումը Հայաստանում պետք է համապատասխանի խիստ պահանջների՝ բարձր նշաձողով, ինչը որակյալ կադրեր և գիտահետազոտական լավ աշխատանքներ ունենալու նախապայման է: Կ. Թռչունյանը որպես չափանիշ առանձնացնում է, օրինակ, բարձր ազդեցության գործակից ունեցող ամսագրերում ու պարբերականներում տպագրվելը․ «Հայ գիտնականին պետք է հնարավորություն տալ մրցակցելու աշխարհի գիտնականների հետ: Եթե լավ գիտնական ես, տպագրվել ես գիտական աշխարհում ազդեցիկ ամսագրերում, ապա կգնահատվես»:

Տարբեր միջազգային կազմակերպություններ առաջարկում են իրենց երկրներում ստանալ հետբուհական կրթություն: Հայաստանը ևս կարող է այդպիսի ծրագրերով դուրս գալ միջազգային ասպարեզ

«Պետք է քննարկել ոչ թե անվերջ, այլ արագ և անցնել հստակ քայլերի»,- ասում է Կ. Թռչունյանը: Ըստ նրա՝ Հայաստանի բուհական համակարգն ունի 3-րդ մակարդակի կրթություն իրականացնելու, միջազգայնորեն ընդունելի չափանիշներ սահմանելու դեպքում՝ նաև դրսից վճարովի ուսանող ներգրավելու հնարավորություններ: Դա Հայաստանի կրթական վարկանիշը բարձրացնելու ուղիղ միջոց է: Խիստ չափանիշներն ու բարձր նշաձողը նոր կրթական մակարդակում հնարավորություն կտան միջազգային հարթակում ներկայանալ որակյալ PHD կադրերի պատրաստմամբ, լինել մրցունակ և բարձրացնել մեր երկրի կրթական շուկայի գրավչությունը: Սա միջազգայնացման խթան է, ինչը ենթադրում է համագործակցություններ ուսումնական, գիտահետազոտական կենտրոնների հետ:

Շատ կարևոր է նաև հասարակության շրջանում շարունակաբար բարձրաձայնել գիտնականի և պետականաշինության գործում նրա դերի մասին՝ ցույց տալով, թե ինչու մենք պետք է ունենանք լավ գիտնականներ և ներդրում անենք գիտական տարբեր ոլորտներում:

«Գիտական ոլորտի ոչ մի ուղղություն չպետք է ստվերում մնա: Մեր պետության համար շատ կարևոր է STEM կրթությունը, բայց դա չի նշանակում, որ հումանիտար ոլորտը պետք է անտեսվի, որովհետև ամեն մի ոլորտ ունի իր ներդրումը»,- ասում է ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալը՝ հավելելով, որ ՄԱԿ-ի սահմանած 3 հիմնական խնդիրներից են մարդու պահպանումը, ինֆեկցիոն և վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելումը և էներգիայի ապահովումը, որոնք անմիջականորեն առնչվում են կենսաբանության հետ:

Առաջնային է նաև բուհ-արդյունաբերություն համագործակցությունը

«Մրցակցությունն է ստիպում մասնավոր ընկերություններին գնալ նորարարություններ փնտրելու, որոնք հիմնականում գտնվում են համալսարաններում և գիտահետազոտական կենտրոններում, իսկ մեր երկրում մասնավոր հատվածի մրցակցային դաշտը թույլ է»,- փաստում է Կ․ Թռչունյանը: Այս առումով պետությունը պետք է քայլեր ձեռնարկի, այդ թվում՝ արտոնություններ սահմանի մասնավոր հատվածի համար: Պետք է հասկանալ մասնավորի՝ ներդրում կատարելու դրդապատճառները, և ըստ այդմ՝ սահմանել համագործակցային մեխանիզմներ:

Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն

  • Conditional Sentences in English

    Conditional sentences are statements discussing known factors or hypothetical situations and their consequences. Complete conditional sentences contain a conditional clause (often referred to as the if-clause) and the consequence. Consider the following sentences:If a certain condition is true, then a particular result happens.I would travel around the world if I won the lottery.When water reaches 100 degrees, it boils.There are four types of conditional sentences.It’s important to use the correct structure for each of these different conditional sentences because they express varying meanings.Pay attention to verb tense when using different conditional modes.Use a comma after the if-clause when the if-clause precedes the main clause.What Are the Different Types of Conditional Sentences? There are four different types of conditional sentences in English. Each expresses a different degree of probability that a situation will occur or would have occurred under certain circumstances.Zero Conditional SentencesFirst Conditional SentencesSecond Conditional SentencesThird Conditional SentencesLet’s look at each of these different types of conditional sentences in more detail.

  • Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին

      « Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին» դասընթացի նպատակն է աջակցել   դասավանդող ուսուցիչներին ձևավորող գնահատում իրականացնելու գործընթացում, մասնավոր օրինակների միջոցով խորացնել գիտելիքը ձևավորող գնահատման ձևերի ու մեթոդների շուրջ և նպաստել գնահատման այս տեսակի գրագետ կիրառության ապահովմանը։ 

  • «Աբու-Լալա Մահարի » պոեմի ուսուցման իմ փորձը

    ԵզրակացությունԱյս հետազոտական աշխատանքը մի փոքր ավելի ճանաչելի ու հասկանալի է դարձնում Ավետիք Իսահակյանի «Աբու-Լալա Մահարի» պոեմը: Պոեմի թողած անկրկնելի տպավորությունը պայմանավորված է բանաստեղծի հախուռն, կրակոտ զգացմունքի և փիլիսոփայական խոհերի միասնությամբ:

  • Արհեստական բանականության դերը կրթության մեջ

  • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների դերը կրթության մեջ

    Մասնագիտական հեռավար վերապատրաստման դասընթաց

  • Ուսուցիչների ինքնագնահատման, կարիքների վերհանման և աջակցման գործիքի ստեղծում

  • ՏՀՏ առցանց դասընթաց

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

  • Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակի ուսուցումը նորագույն մեթոդներով

                                              Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է  8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն  կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել  ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը:  «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման  ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել  ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական  հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել  համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված  բոլոր մեթոդներն ու հնարները  կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը  հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր  նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:  

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան