ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՄԻՋԱՎԱՅՐ
ՊՈՐՏԱԼ
ԿՐԹԱԿԱՆ
ՖՈՐՈՒՄ
ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ
ՇՏԵՄԱՐԱՆ
ՀԵՌԱՎԱՐ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԻՆՏԵՐԱԿՏԻՎ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԿԿՏ
ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Արցախի գանձերը. Բռի եղցի

Նոյեմբերի 1, 2020
Մշակութային լուրեր

Արցախի Մարտունու շրջանի Հացի գյուղից դեպի արևելք՝ Անահիտի ձորակի ձախ կողմում փռված է Բռի եղցի (եկեղեցի) հուշարձանախումբը։ Ամայի՝ քար ու ավազով պատած տարածքում երևում է միջնադարյան խոշոր վանքային համալիրը։ Միջնադարյան հուշարձանախումբը սփռված է բլրի ստորոտից սկսած մինչև գագաթը: Կիսավեր և կանգուն հուշարձանների վրա պահպանված արձանագրությունները հիմնականում վերաբերում են 12-13-րդ դարերին, բայց վաղ ժամանակաշրջանի ճարտարապետական բեկորները և ժողովրդական ավանդությունները հաստատում են, որ այդ վայրը հեթանոսական ժամանակներում եղել է սրբատեղի: Բռի եղցու այժմյան համալիրը բաղկացած է չորս եկեղեցիներից, գավթից, խաչքարերի երեք որմնափակ պահոցներից, քանդված մատուռից, օժանդակ (ավերված) շենքերից և ընդարձակ գերեզմանատնից, որոնք հիմնականում կառուցվել են միջնադարում, և բնականաբար հետագա դարերում ենթարկվել են վերանորոգումների: Եկեղեցիներից մեկը գտնվում է բլրի ստորոտում՝ դեպի Նորշեն գյուղ տանող ճանապարհի եզրին: Այն ունի գեղեցիկ ձևավորված մուտք, որի վերին կողմում պատկերված են դեմ-հանդիման կանգնած սիրամարգեր: 5-7-րդ դարերին բնորոշ բազմաթիվ խոյակներ, խարիսխներ, հիմնապատեր, զարդանախշեր սփռված են վանքային համալիրի ամբողջ տարածքով։ Ժամանակին այս խոյակները պսակել են մի նշանավոր տաճարի սյուները։ Իսկ տաճարը, Արցախում կառուցված այն եկեղեցիներից մեկն էր, որի հիմնադրումը կապված է Հայաղվանքի արքա Վաչագան Բարեպաշտի շինարարական գործունեության հետ։ Ահա այդ ժամանակներում կառուցված տաճարներից մեկն էլ համարվում է այս հուշարձանախմբի ամենահին եկեղեցին, որի հիմնապատերը պահպանվել են բլրի գագաթին՝ հավանաբար մեհյանի հիմքերի վրա։

Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն

  • Առցանց գործիքների կարևորությունը ուսուցման գործընթացում

    Թեմայի հեղինակ՝ Maro

    Ժամանակակից կրթական համակարգում առցանց գործիքները դարձել են անբաժանելի մասը՝ բացելով ուսուցման և ուսումնառության նոր հնարավորություններ: Դրանք ոչ միայն հեշտացնում են կրթական գործընթացը, այլև այն դարձնում ավելի հետաքրքիր, մատչելի և արդյունավետ:Դրանց…

  • ՀԵՔԻԱԹԱՍՏԵՂԾՄԱՆ ԿԱՐՈՂՈՒԹՅԱՆ ՁԵՎԱՎՈՐՈՒՄԸ ՏԱՐՐԱԿԱՆ ԴԱՍԱՐԱՆՆԵՐՈՒՄ

    Թեմայի հեղինակ՝ hak.xachatryan

    Հարգելի ուսուցիչներ, սիրով ձեզ եմ ներկայացնում իմ <<Հեքիաթաստեղխման կարողության ձևավորումը տարրական դասարաններում>> վերնագրով թեման: Մայրենիի ծրագրերում և դասագրքերում ոչ պակաս կարևոր է հեքիաթի տեղն ու դերը, քանի որ հեքիաթն ունի…

  • Խնայողության մշակույթ

    Թեմայի հեղինակ՝ simonyannara25@gmail.com

    Խնայողության մշակույթի բացակայությունն է ազդում մարդկանց սոցիալական և տնտեսական բարեկեցության վրա, թե մարդկանց ցածր եկամուտներն ու երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակը: Խնդրում եմ գրել կարծիքներ` ի նկատի ունենալով մեր իրականությունը: Շնորհակալություն:

  • Գործողություններ բազմությունների հետ

    Թեմայի հեղինակ՝ ՄԱՄՅԱՆ Ա․

    Այս թեմայի ուսումնասիրության նպատակն է թվային բազմությունների հետ ծանոթացումը, բազմությունների հետ գործողություններ կատարելու հմտությունների ձևավորումը և զարգացումը, բազմությունների հատման և միավորման գաղափարի ներմուծումը, բազմությունների հատումն ու միավորումը հատուկ պայմանանշաններով գրառելու…

  • Արդյոք՞ մարդու իրավունքները չեն խախտվի, եթե անձը առաջնորդվի բարոյական նորմերով:

    Թեմայի հեղինակ՝ gayane.siradexyan

    Նորմը դա միմիյանց միջև հարաբերությունները կարգավորելու և ավելի ներդաշնակ համայնքներ ու հասարակություններ ձևավորելու նպատակով մարդկանց կողմից ստեղծված վարքագծի կանոն է: Նորմերը լինում են իրավական և բարոյական: 1. Իրավական նորմ՝ պարտադիր…