Խոսքի մասերի ուսուցում

Խոսքի մասերն են.Գոյական անունԲայԱծական անունԹվականԴերանունՇաղկապՁայնարկությունՏարրական նախագիտելիքների հաղորդում, խոսքի մասերի իմացության մակարդակի բարձրացում և խորացում:

Շարահյուսություն

   Շարահյուսություն բառը պատճենված է sintacsis (կազմել, հյուսել) բառից և ուսումնասիրում է բառերի ու նախադասությունների կապակցման միջոցներն ու եղանակները, բառերի դերը բառակապակցություններում և նախադասություններում:Հոմանշությունը լեզվական այն իրողությունն է, որի դեպքում լեզվական մեկից ավելի միավորներ արտահայտում են մոտ կամ նույն իմաստը: Բառային հոմանիշները իմաստով մոտ կամ նույն  բառերն են, ինչպես` մազ-հեր-ծամ-վարս-գեղմ-բուրդ, լուսամուտ-պատուհան:Շարահյուսական հոմանիշները շարահյուսական այն կապակցություններն են, որոնք տարբեր կամզություններ ունեն, սակայն գերեթե նույն իմաստն են արտահայտում: Նրանք միմյանցից տարբերվում են ոճական արժեքով, կառուցվածքով ու ծավալով, իմաստային նրբերանգներով: Շարահյուսական հոմանիշների ճիշտ և տեղին գործածությունը օգնում է խուսափել խոսքի միօրինակությունից և հնարավրություն է ստեղծում միտքը տաբեր ձևերով արտահայտելու:Շարահյուսական հոմանիշները ունեն տարբեր դրսևորումներ, ինչպես`ա) Բարդ բառ և բառակապակցություն, օրինակ` խաղադաշտ-խաղալու դաշտ, տուֆակերտ-տուֆից կերտված, երախտամոռ-երախտիքը մոռացող և այլն: Իհարկե միշտ չէ, որ հնարավոր է նման շարքեր ստեղծել, օրինակ` փայտփորիկ թռչունը փայտ փորողը չէ, մեծամիտը մեծ միտք ունեցողը չէ և այլն:բ) Հոլովաձև և կապական կառույց, օրինակ` զրուցել գործից-զրուցել գործերի մասին, փորագրել քարին-փորագրել քարի վրա, դասավորել պահարանում-դասավոր պահարանի մեջ և այլն:գ) Դերբայական դարձված և երկրորդական նախադասություն, օրինակ` Հանդիպման էին եկել ցուցահանդեսին մասնակցած նկարիչները: Հանդիպման էին եկել այն մասնակիցները, որոնք մասնակցել էին ցուցահանդեսին:դ) Ուրիշի ուղղակի և անուղղակի խոսքերով կառուցված նախադասություններ, օրինակ`-Մենք այդ ամենը կարող ենք կատարել, -պատասխանեց վարպետը:Վարպետը պատասխանեց, որ իրենք այդ ամենը կարող են կատարել:ե) Ներգործական և կրավորական կառույցներ, օրինակ` Ուժգին քամին թեքել էր երկաթե դարպասը: Երկաթե դարպասը թեքվել էր ուժգին քամուց:Շարահյուսություն բաժինը ուսումնասիրվում է ավագ դպրոցի 11-րդ դասարանի <<Հայոց լեզու>> առարկայի ծրագրում, ուստի դասընթացը կանցկացնենք 11-րդ դասարանի սովորողների հետ:Շարահյուսություն բառը պատճենված է sintacsis (կազմել, հյուսել) բառից և ուսումնասիրում է բառերի ու նախադասությունների կապակցման միջոցներն ու եղանակները, բառերի դերը բառակապակցություններում և նախադասություններում:Հոմանշությունը լեզվական այն իրողությունն է, որի դեպքում լեզվական մեկից ավելի միավորներ արտահայտում են մոտ կամ նույն իմաստը: Բառային հոմանիշները իմաստով մոտ կամ նույն  բառերն են, ինչպես` մազ-հեր-ծամ-վարս-գեղմ-բուրդ, լուսամուտ-պատուհան:Շարահյուսական հոմանիշները շարահյուսական այն կապակցություններն են, որոնք տարբեր կամզություններ ունեն, սակայն գերեթե նույն իմաստն են արտահայտում: Նրանք միմյանցից տարբերվում են ոճական արժեքով, կառուցվածքով ու ծավալով, իմաստային նրբերանգներով: Շարահյուսական հոմանիշների ճիշտ և տեղին գործածությունը օգնում է խուսափել խոսքի միօրինակությունից և հնարավրություն է ստեղծում միտքը տաբեր ձևերով արտահայտելու:Շարահյուսական հոմանիշները ունեն տարբեր դրսևորումներ, ինչպես`ա) Բարդ բառ և բառակապակցություն, օրինակ` խաղադաշտ-խաղալու դաշտ, տուֆակերտ-տուֆից կերտված, երախտամոռ-երախտիքը մոռացող և այլն: Իհարկե միշտ չէ, որ հնարավոր է նման շարքեր ստեղծել, օրինակ` փայտփորիկ թռչունը փայտ փորողը չէ, մեծամիտը մեծ միտք ունեցողը չէ և այլն:բ) Հոլովաձև և կապական կառույց, օրինակ` զրուցել գործից-զրուցել գործերի մասին, փորագրել քարին-փորագրել քարի վրա, դասավորել պահարանում-դասավոր պահարանի մեջ և այլն:գ) Դերբայական դարձված և երկրորդական նախադասություն, օրինակ` Հանդիպման էին եկել ցուցահանդեսին մասնակցած նկարիչները: Հանդիպման էին եկել այն մասնակիցները, որոնք մասնակցել էին ցուցահանդեսին:դ) Ուրիշի ուղղակի և անուղղակի խոսքերով կառուցված նախադասություններ, օրինակ`-Մենք այդ ամենը կարող ենք կատարել, -պատասխանեց վարպետը:Վարպետը պատասխանեց, որ իրենք այդ ամենը կարող են կատարել:ե) Ներգործական և կրավորական կառույցներ, օրինակ` Ուժգին քամին թեքել էր երկաթե դարպասը: Երկաթե դարպասը թեքվել էր ուժգին քամուց:Շարահյուսություն բաժինը ուսումնասիրվում է ավագ դպրոցի 11-րդ դասարանի <<Հայոց լեզու>> առարկայի ծրագրում, ուստի դասընթացը կանցկացնենք 11-րդ դասարանի սովորողների հետ:

Թվաբանական պրոգրեսիայի հասկացությունը և նրա հատկությունները

Թվաբանական պրոգրեսիայի սահմանումը, n-րդ անդամի բանաձևը, 1-ին n անդամների գումարի բանձևը, հատկությունները։ 

Երկրաչափական պրոգրեսիան

Տասնորդական կոտորակներ

9-րդ դասարան, Ռուսաց լեզու

Изучение жизни и творчества А. И. КупринаРассказ"Гранатовый браслет" 

Թվային արգումենտի եռանկյունաչափական ֆունկցիաներ և եռանկյունաչափական հավասարումներ

Այս դասընթացի շրջանակներում մենք կծանոթանանք եռանկյունաչափական ֆունկցիաների հետ:Եռանկյունաչափական ֆունկցիաները,  որոնք պատմականորեն առաջացել են ուղղանկյուն եռանկյունների ուսումնասիրման ժամանակ և արտահայտել են եռանկյան էջերի կախվածությունը սուր անկյուններից և ներքնաձիգից։ Այս ֆունկցիաները լայն տարածում են գտել գիտության ամենատարբեր բնագավառներում, ինչի արդյունքում ընդլայնվել է եռանկյունաչափական ֆունկցիաների սահմանումը։Դասընթացում կուսումնասիրենքփոխհակադարձ ֆունկցիաները, թվի արկսինուսը և արկկոսինուսը,թվի արկտանգեսը և արկկոտանգեսը,պարզագույն եռանկյունաչափական հավասարումների լուծման բանաձևերը:

Շարահյուսություն: Բարդ ստորադասական նախադասություն

Այս դասընթացը 9-րդ դասարանի 2-րդ կիսամյակի համար է նախատեսված և նպատակ ունի կրկնության միջոցով աշակերտներին նախապատրաստել տարեվերջյան ավարտական քննություններին:

Շարահյուսություն: Բարդ ստորադասական նախադասություն

Այս դասընթացը 9-րդ դասարանի 2-րդ կիսամյակի համար է նախատեսված և նպատակ ունի կրկնության միջոցով աշակերտներին նախապատրաստել տարեվերջյան ավարտական քննություններին:

Ատոմի կառուցվածքը