ՏԻԳՐԱՆ ՄԵԾ

Բառագիտություն

Կուսումնասիրենք բառագիտություն բաժինը, որովհետև այն նպաստում է բառապաշարի հարստացմանը, գեղագիտական ճաշակի զարգացմանը, ինչպես նաև գրագետ և հայեցի խոսք կազմելու կարողությանը։  

Ձեռնարկատիրական կրթության ինտեգրումը հանրակրթական դպրոցում

Էլեկտրական հոսանքը տարբեր միջավայրերում

Դասընթացը ներառում է մետաղներում, էլեկտրոլիտներում, կիսահաղորդիչներում, գազերում և վակուումում էլեկտրական հոսանքի առանձնահատկությունները:

Ճանապարհային երթևեկության կանոններ

Ամեն տարի մեր հանրապետությունում ավելանում է տրանսպորտային միջոցների քանակը: Ավտոմեքենաների քանակի ավելացմանը և ճանապարհների երթևեկության լարվածության բարձրացմանը զուգահեռ բարձրանում է նաև ճանապարհային երթևեկության մասնակիցների (վարորդներ, հետիոտներ, ուղևորներ և այլն) կողմից ճանապարհային երթևեկության կանոններին խստագույնս հետևելու պահանջը:Միաժամանակ, մեծացել է փողոցներում և ճանապարհներին երեխաների, մասնավորապես`դպրոցահասակ երեխաների մասնակցությամբ տեղի ունեցող ճանապարհատրանսպորտային պատահարների թիվը, ինչը ճանապարհային երթևեկության կանոնների չիմացության կամ դրանց կարևորությունը չգիտակցելու հետևանք է:Շատ կարևոր է երեխաների մեջ դաստիարակել կարգապահություն` փողոցներում և ճանապարհներին երթևեկության կանոնների պահպանումը նրանց համար դարձնելովսովորություն,որի առումովմեծ նշանակություն ունի դպրոցներում և արտադպրոցական հաստատություններում աշակերտներին անվտանգ երթևեկության կանոնների ուսուցումը:I-IV դասարաններում ճանապարհներին և փողոցներում աշակերտների վարքի ուսուցմանը հատկացվում է յուրաքանչյուր ուսումնական տարում 10-ական ժամ: Ուսուցիչը (դասղեկը), արտադպրոցական հաստատության մանկավարժը պարապմունքներին, առանձին զրույցներին, էքսկուրսիաներին կարող են մասնակից դարձնել Ճանապարհային ոստիկանության աշխատակիցներին, ավտոդպրոցների հրահանգիչներին: Այն միջնակարգ դպրոցներում, որոնցում ավագ դասարաններում ուսուցանվում է ավտոգործը` աշակերտների միջավայրում անվտանգ երթևեկության արտադասարանական աշխատանքի կազմակերպման համար նպատակահարմար է օգտվել ուսուցիչների և ավտոգործի ուսուցիչների խորհուրդներից:I-IV դասարաններում աշակերտների հետ տարվող պարապմունքները նպատակահարմար է անցկացնել դասասենյակներում կամ հատուկ հրապարակում (դպրոցի բակում, ֆիզկուլտուրայի դահլիճում)` օգտագործելով ուսումնազննական պարագաներ, սարքավորումներ և մանկական տրանսպորտային միջոցներ:Հրապարակը պետք է կահավորել խաչմերուկների, հետիոտնային անցումների գծանշումներով, ժամանակավոր կամ հիմնական լուսացույցներով, ճանապարհային նշաններով և այլ սարքավորումներով: Խորհուրդ է տրվում գործնական պարապմունքներ անցկացնել փողոցում, խաչմերուկում, հրապարակում, ցույց տալ հետիոտների և տրանսպորտային միջոցների երթևեկությունը, երթևեկության կարգավորման տեխնիկական միջոցները:Հատուկ դասասենյակի և հրապարակի սարքավորման գործում անհրաժեշտ օգնություն կարող են ցույց տալ ավտոտրանսպորտային ձեռնարկությունները, ճանապարհային ոստիկանությունը, հայ ավտոմոտոսիրողների և այլ հասարակական կազմակերպություններ:Ուսուցման և արտադասարանական աշխատանքի ընթացքում նպատակահարմար է ցուցադրել կարճամետրաժ կինոֆիլմեր, էլեկտրոնային տեսանյութեր, կազմակերպել էքսկուրսիաներ, ցերեկույթներ, վիկտորինաներ, հեծանվորդների անվտանգ երթևեկության մրցումներ և այլն:Պարապմունքները կարելի է անցկացնել նաև ավտոպարկերում և անհրաժեշտ նյութատեխնիկական բազա ունեցող տնտեսություններում:Յուրաքանչյուր պարապմունքից հետո ստուգիչ հարցերի (թեստերի), առաջադրանքների միջոցով անհրաժեշտ է ստուգել, թե սովորողներն ինչպես են յուրացրել ճանապարհային երթևեկության անվտանգության կանոնները փողոցներում ու ճանապարհներին: Պարապմունքները պետք է գրանցվեն համապատասխան դասամատյանում, որտեղ նշվում է հաճախելիությունը, ուսումնասիրած նյութը:

Սովորել պարզապես կարդալ

                                                                                                         ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆԴասընթացը նպատակ ունի աջակցելու 6-11 տարեկան աշակերտներին և նրանց հետ աշխատող ուսուցիչներին։ Երեխային գիտելիք տա՞լ, թե՞ զարգացնել։ Ինչպե՞ս անել, որ երեխան սիրի գիրքը և այն ընթերցի։ Համոզված եմ, որ նա կկարդա այն դեպքում, եթե սիրի գիրքը։ Տարրական դպրոցը բացառիկ դեր ունի սովորողի հետագա զարգացման և հետագա ուսումնառության հարցում:Այն նպաստում է սովորողի անձի համակողմանի զարգացմանն ու դաստիարակմանը։ Կարծում եմ, որ սովորողին ստիպողաբար սովորեցնել հնարավոր չէ։ Իսկ ինչու՞ երեխան չի ուզում սովորել։ Նախ դասը նրան չի հետաքրքրում կամ չգիտի՝ ինչպես հաղթահարել իր առջև ծագած դժվարությունները։                                                                    Այս բացթողումները հարկավոր է փնտրել ուսուցչի աշխատանքի կազմակերպման ձևերում:  Վերջինս պետք է կարողանա շրջահայաց լինել, ճիշտ և հետաքրքիր կազմակերպել իր աշխատանքային գործունեությունը, անհրաժեշտ օգնություն ցուցաբերել սովորողին և խթանել նրա աշխատանքը: Դասավանդման ընթացքում` բացի ուսուցողական նպատակներից, լուծվում են նաև դաստիարակչական լուրջ խնդիրներ` գեղագիտական ճաշակի, ազնվության, աշխատասիրության, ճշտապահության, բարոյական մի շարք կարևոր արժեքների դաստիարակում և այլն: Ուսուցիչն այս աշխատանքը պետք է իրականացնի երկու ուղղությամբ` 1. բուն դասագործընթացում (ուսուցմանը զուգընթաց) 2. արտադասարանային ընթերցանության միջոցով (տնային կամ լրացուցիչ գրքերից ընթերցանություն)      Հենց սա է երեխային գեղարվեստական գրականություն տանող ճանապարհը: Կարծում եմ, որ այս առումով առկա են թերացումներ: Արդյո՞ք արդարացի է նոր ընթերցել սկսող աշակերտին հանձնարարել խրթին, ծավալուն տեքստեր:  Կամ հաշվի չառնելով սովորողի կարողություններն ու հմտությունները` հանձնարարել նրանց կարդալ կոնկրետ նշված գեղարվեստական գրքեր և չանդրադառնալ դրանց ստուգիչ քննարկման, այլ բավարարվել միայն` հարցնելով` կարդացել են, թե ոչ: Նման սխալ մոտեցումները կարող են սկսնակ կարդացողին խիստ հիասթափեցնել, նույնիսկ մարել գիրքը բացելու, թերթելու ցանկությունը. երեխան սովորելու հանդեպ կկորցնի իր հետաքրքրությունը:                                                          Ուրեմն, երեխային հարկավոր է սովորեցնել պարզապես կարդալ, հետո միայն պահանջել: Ուսուցիչը պետք է ոչ միայն կազմակերպի աշխատանքը, այլ սկզբնական շրջանում սովորողին ուղղորդի տարիքին համապատասխան գրքեր ընտրելու: Ցավալի է, որ ուսուցիչները չեն փորձում խորանալ այս սկզբնական դժվարության, իսկ հետո հեշտ ու հաճելի աշխատանքի մեջ: Երեխայից պահանջվում է կարդալ փոքրիկ պատմություններ, նշել փաստեր, նկարագրել բնապատկերները, բնութագրել հերոսներին, նմանակել հերոսներին և այլն:                                                  Խնդիրն այն է, որ նման աշխատանքում պետք է կարողանալ երեխային հետաքրքրել, սովորեցնել կարդալ, ընկալել պատմությունը տարբեր տեսանկյուններից: Հարկավոր է նրանց ներշնչել ինքնավստահություն և մղել ինքնուրույն աշխատանքի:                                                                                                                      Երեխային կարդալ սովորեցնելու համար պետք է առաջարկել ոչ միայն դասագրքի նյութերը, այլ նաև անծանոթ տեքստեր: Փորձը ցույց է տալիս, որ երեխան սովորում է ոչ թե բազմաթիվ անգամներ ընթերցելով, այլ անծանոթ նյութի ընթերցմամբ և բացահայտմամբ: Երեխայի գրքի հետ աշխատանքը պետք է սկսել մինչև գրաճանաչության շրջանը: Ուսուցիչը պետք է հնարավորություն տա աշակերտներին իրար հարցեր ուղղելու, պատասխանելու, վերլուծելու, սեփական եզրահանգումներ անելու, արտահայտելու իրենց անձնական կարծիքները և դրանք հիմնավորելու:                                                                                                                                          Մանկավարժական արդյունավետ մեթոդ է բանավեճը, որի կազմակերպման համար հարկավոր է մշակել ճիշտ հարցադրումներ. կարևոր է հարցերի բնույթը և դրանց ճիշտ կիրառումը, որոնք էլ խթանում են սովորողների ակտիվությունն ու հետաքրքրասիրությունը: Իսկ վերջիններս փորձում են կառուցել ճիշտ խոսք, արտահայտել լուրջ, իմաստավորված գաղափարներ:                 Դասընթացի ընթացքում ներկայացնելու եմ Ժիլ Էգլետոնի «Իմ բարեկամ ութոտնուկը» պատմվածք-գրքույկը և՛ ֆրանսերեն, և՛ հայերեն տարբերակով: Այն ունի ճանաչողական, ուսուցողական և դաստիարակչական բնույթ:

Ոչ ստանդարտ խնդիրների ուսուցումը տարրական դասարաններում

  Ներկայացնում եմ շատ կարևոր և հետաքրքիր թեմա, որի հիմքում ընկած է տրամաբանական մտածողությունը, արագ կողմնորոշվելու ունակությունը։ Թեման նպատակաուղղված է տարրական դասարաններում դասավանդող ուսուղիչների, ծնողների և մաթեմատիկայով հետաքրքրվողների համար։   Գաղտնիք չէ, որ մաթեմատիկա սովորելու հիմքում ընկած է սովորել խնդիրներ լուծելու սկզբունքը։ Խնդիրներ լուծելու կարողությունը մաթեմատիկական զարգացման մակարդակի, ուսումնական նյութի յուրացման խորության հիմնական ցուցանիշներից մեկն է։ Դրա համար մաթեմատիկայի ցանկացած քննության, գիտելիքների ստուգման որպես հիմնական մաս հանդիսանում է խնդիրների ընտրությունը, առանց որի անհնար է թերագնահատել խնդիրների դերը մաթեմատիկայում։ Խնդրի միջոցով հեշտ է խնդրահարույց իրավիճակ մտցնել, որի լուծումով երեխան սկսում է նորովի նայել կյանքին։

Շրջանագիծ, ընդհանուր հասկացողություններ, սահմանումներ, հատկություններ

Այս թեմայում կխոսենք շրջանագծի մասին:Կտանք նրա սահմանումը, կծանոթանանք այնպիսի հասկացությունների մասին ինչպիսիք են՝ շրջանագծի շառավիղ, լար, աղեղ, սեգմենտ:Կդիտարկենք շրջանագծի և ուղղի փոխադարձ դասավորության երեք դեպքերը: Կտրվի շոշափողի գաղափարը և նրա հատկությունները: Ինչպես նաև կդիտարկենք ներգծյալ և արտագծյալ անկյուններ, ներգծյալ և արտագծյալ շրյանագծեր, կտանք նրանց սահմանումները և հատկությունները:Ուսումնասիրվող նյութը  ամփոփելու և ամրապնդելու համար կտրվեն նաև լրացուցիչ հարցեր և առաջադրանքներ:

Վերաբերականը որպես խոսքի մաս:Տեսակները,կազմությունը,ուղղագրությունը,կետադրությունը

Դասընթացի ավարտին սովորողները  կիմանան՝.վերաբերականի արտահայտած ընդհանուր իմաստը,ձևաբանական առանձնահատկությունը,շարահյուսական դերը,տեսակները.վերաբերմունք արտահայտող բառերը տարբերել դատողական կամ  զգացական վերաբերմունք արտահայտող բառերիցԿկարողանան՝.խոսքի մեջ տարբերել վերաբերմունքային իմաստ արտահայտող բառերը.ճանաչել վերաբերականների կիրառության առանձնահատկությունները,խոսքին հաղորդած նրբերանգները,կազմել կապակցված խոսք.տարբերել վերաբերականներն ըստ կազմության և գրել ճիշտ ուղղագրությամբ.վերաբերականները կիրառել խոսքում և ճիշտ կետադրել

Մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից (ՕԳԳ)