ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՄԻՋԱՎԱՅՐ
ՊՈՐՏԱԼ
ԿՐԹԱԿԱՆ
ՖՈՐՈՒՄ
ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ
ՇՏԵՄԱՐԱՆ
ՀԵՌԱՎԱՐ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԻՆՏԵՐԱԿՏԻՎ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԿԿՏ
ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Սփյուռքի մասնակցությունը՝ նոր գաղափարներով և փորձով

Սեպտեմբերի 20, 2017
Պաշտոնական Սփյուռքի լրատու

Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում մեկնարկել է «Փոխադարձ վստահություն, միասնականություն և պատասխանատվություն» Հայաստան-Սփյուռք 6-րդ համահայկական համաժողովը, որի շրջանակում տեղի են ունեցել 4 ուղղություններով նախատեսված 16 թեմատիկ նիստեր: «Հայապահպանության հիմնախնդիրներ» խորագրով «Մայրենի լեզուն և դպրոցը հայ ինքնության կռվան» թեմատիկ նիստը վարել է ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Լևոն Մկրտչյանը։ Վերջինիս խոսքով՝ նիստի բոլոր զեկույցները նվիրված են հայապահպանության, կրթական համակարգի, Հայաստանի, Արցախի և Սփյուռքի հիմնախնդիրներին: «Մայրենի լեզվի և դպրոցի հիմնախնդիրները բազմաշերտ են, ուստի մեր փորձառու, մանկավարժական  հմտություններ ունեցող զեկուցողները, ովքեր նաև Սփյուռքում ղեկավարում են կրթական հաստատություններ և մշակութային միություններ, կներկայացնեն հայապահպանության, կրթության զարգացման իրենց տեսլականը և կառաջարկեն հիմնախնդիրների լուծումներ, որպեսզի մեր քննարկման վերջնարդյունքն ավելի առարկայական լինի»,-մասնավորապես նշել է Լևոն Մկրտչյանը:

Զեկույցով հանդես է եկել ՀՀ ԿԳ նախարարի տեղակալ Դավիթ Սահակյանը՝ «ՀՀ կրթական համակարգը և զարգացման հեռանկարները» թեմայով: Նախարարի տեղակալն իր զեկույցում, ընդգծելով  հայապահպանման հիմնախնդիրները և առկա մարտահրավերները, անդրադարձ է կատարել կրթության ոլորտում իրականացվող համաշխարհային գործընթացներին, մասնավորապես, նշելով. «Ժամանակակից աշխարհում հանրակրթության ոլորտում կարևոր են դառնում բարձր մակարդակի կոմպետենցիաները` գրելը, կարդալը, հաշվելը, վերարտադրելն արդեն բավարար չեն կարող համարվել: Բարձր կոմպետենցիաները ստեղծագործելու ունակություններն են, քննադատական մտածելակերպը, թիմային աշխատանքը, բարդ խնդիրներին հնարավոր լուծումներ տալը: Երբ խոսում ենք այս հմտությունների մասին, հասկանում ենք, որ դա պետք է կրթության մեջ դառնա պարտադիր բաղադրիչ: Մենք չենք կարող մեր քաղաքացուն դուրս թողել այդ համակարգից, այսինքն պիտի ձևավորենք մրցունակ քաղաքացի և երկիր: Այս իմաստով մենք հիմա ամբողջությամբ վերանայում ենք կրթական ծրագրերը` շեշտը դնելով թվարկված հմտությունների զարգացման վրա: Սակայն պետք է չմոռանալ, որ հանրակրթության մեջ 3 հիմնական բաղադրիչ կա. գիտելիքի փոխանցում, հմտությունների զարգացում և արժեհամակարգի ձևավորում: Այս երեք բաղադրիչն էլ կարևոր են և հավասարաչափ պետք է լինեն: Երբ մենք խոսում ենք հանրակրթության մասին հասկանում ենք, որ այն պետք է լինի ազգային: Մենք չենք կարող վերցնել արդեն կայացած որևէ կրթական ծրագիր, որը ապացուցել է իր կայունությունը աշխարհում և ուղղակի ներդնել կամ կիրառել Հայաստանում: Աշխարհում շատ լավ կրթական ծրագրեր կան, բայց չկա մի ծրագիր, որն իր առջև նպատակ է դրել ՀՀ քաղաքացի ձևավորելը: Երբ մենք խոսում ենք հայկական կրթության մասին, խոսքը միայն հայոց լեզվի մասին չէ: Վիլյամ Սարոյանը գրում էր անգլերենով, բայց՝ հայեցի: Այսինքն լեզուն պարտադիր պայման է հայեցի կրթության համար, բայց կան նաև այլ կարևոր պայմաններ, որոնցից մեկը նպատակադրումն է: Հանրակրթությունն իր առջև նպատակ է դնում առաջին հերթին ՀՀ քաղաքացու ձևավորումը:»,- նշել է Դավիթ Սահակյանը և անդրադարձ կատարել հանրային մտածելակերպի փոփոխության անհրաժեշտությանը. «Երբ խոսում ենք կրթական փոփոխությունների մասին, պետք է հասկանանք, որ կրթությունը ամենադժվար փոփոխվող ոլորտներից մեկն է: Կրթության ոլորտի ցանկացած փոփոխություն կապված է մարդու մտածելակերպի հետ:  Եթե մենք կրթության մեջ ուզում ենք նոր մոտեցում` նշանակում է ուսուցիչը, դպրոցի տնօրենը, ծնողը պետք է նորովի մտածեն, իսկ սովորողները այլ նպատակներով ու մտքերով պետք է մտնեն դպրոց: Հանրակրթության ոլորտում փոփոխություններ անելու համար անհրաժեշտ է միլիոնից ավելի մարդկանց մոտ ինչ-որ բան կարողանալ փոխել: Այս նպատակին հասնելու ամենակարճ ուղին մենք տեսնում ենք Հայաստանի  1400 դպրոցի տնօրենների և շուրջ 37000 ուսուցիչների միջոցով»:

 Նախարարի տեղակալը ներկայացրել է նաև վերջին շրջանում կրթական բնագավառի ձեռքբերումները, մասնավորապես անդրադարձ կատարելով «Դասավանդիր Հայաստան» շարժմանը, «Արարատյան բակալավրիատ» ծրագրին, Թումոյին, «Արմաթ» ինժեներական լաբորատորիաների ցանցին և այլն: Ամփոփելով զեկույցը Դավիթ Սահակյանը նշել է. «Միասնական գործունեությամբ մենք շատ բանի կարող ենք հասնել, իսկ Սփյուռքի մասնակցությունն այդ գործընթացում հիմնականում ակնկալում ենք նոր գաղափարների և փորձի տեսքով»:

Նիստի ընթացքում ելույթ են ունեցել Մերձավոր Արևելքի Հայ ավետարանական եկեղեցիների միության կենտրոնական մարմնի ատենապետ, Բեյրութի Հայկազյան համալսարանի նախագահ Փոլ Հայդոսթյանը (Լիբանան)՝  «Ապագայի Պահանջին Համապատասխան Դպրոցն ու Հայու Ինքնութիւնը» թեմայով, «Գալուստ Կիւլպէնկեան» հիմնարկության Հայկական համայնքների բաժանմունքի տնօրեն Ռազմիկ Փանոսյանը (Պորտուգալիա)՝ «Սփիւռքակենդրոն դաստիարակութիւն ու կրթական մօտեցումներու անհրաժեշտութիւն» թեմայով: Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի միջոցառումները համակարգող Կանադայի հանձնախմբի նախագահ Մհեր Գարագաշյանը զեկուցել է «Հայեցի դաստիարակութիւնը 21-րդ դարու սեմին. Սփիւռքի հայկական դիմագծի պահապանման գերխնդիրը ու անոր կրթական ոլորտի մարտահրաւէրները» թեմայով, ՀԲԸՄ հայկական վիրտուալ համալսարանի հիմնադիր-նախագահ  Երվանդ Զորյանը (ԱՄՆ)՝ «Համացանցը և հայկական ինքնութիւնը» թեմայով, Ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միության (ԻՏՁՄ) գործադիր տնօրեն Կարեն Վարդանյանը (Հայաստան)՝ «Արմաթ» ինժեներական լաբորատորիաները՝ որպես Սփյուռքում հայապահպանության և Հայաստանի համայնքային զարգացման հեռանկարային գործիք» թեմայով։ Լիբանանի Համազգային հայ կրթական և մշակութային միության կենտրոնական վարչության ատենապետ Մկրտիչ Մկրտչյանը ներկայացրել է  միության կողմից հայապահպանության ուղղությամբ իրականացված աշխատանքները, իսկ Երուսաղեմի Սրբոց Հակոբյանց միաբանության պատրիարքական փոխանորդ Հոգեշնորհ Տեր Ավետիս վրդ․ Իփրաճյանը խոսել է Սփյուռքում հայապահպանության երեք կարևոր գործոնների մասին՝ հայրենի հող, հայոց լեզու և Հայ Առաքելական եկեղեցի։

Նիստի ավարտին հայերենի երկու ճյուղերի՝ արևմտահայերենի և արևելահայերենի ուղղագրությունների միասնականացման առաջարկությամբ հանդես է եկել Սորբոնի համալսարանի պրոֆեսոր, լեզվաբան Հիլդա Գալֆայան-Փանոսյանը։

Ամփոփելով նիստը՝ ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Լևոն Մկրչտչյանն առաջարկել է բոլոր դիտարկումներն ու նկատառումները ներկայացնել գրավոր՝ ընդգծելով, որ  անհրաժեշտության դեպքում կգումարվի ևս մեկ նիստ։

Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության և գիտության նախարարություն

  • Conditional Sentences in English

    Conditional sentences are statements discussing known factors or hypothetical situations and their consequences. Complete conditional sentences contain a conditional clause (often referred to as the if-clause) and the consequence. Consider the following sentences:If a certain condition is true, then a particular result happens.I would travel around the world if I won the lottery.When water reaches 100 degrees, it boils.There are four types of conditional sentences.It’s important to use the correct structure for each of these different conditional sentences because they express varying meanings.Pay attention to verb tense when using different conditional modes.Use a comma after the if-clause when the if-clause precedes the main clause.What Are the Different Types of Conditional Sentences? There are four different types of conditional sentences in English. Each expresses a different degree of probability that a situation will occur or would have occurred under certain circumstances.Zero Conditional SentencesFirst Conditional SentencesSecond Conditional SentencesThird Conditional SentencesLet’s look at each of these different types of conditional sentences in more detail.

  • Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին

      « Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին» դասընթացի նպատակն է աջակցել   դասավանդող ուսուցիչներին ձևավորող գնահատում իրականացնելու գործընթացում, մասնավոր օրինակների միջոցով խորացնել գիտելիքը ձևավորող գնահատման ձևերի ու մեթոդների շուրջ և նպաստել գնահատման այս տեսակի գրագետ կիրառության ապահովմանը։ 

  • «Աբու-Լալա Մահարի » պոեմի ուսուցման իմ փորձը

    ԵզրակացությունԱյս հետազոտական աշխատանքը մի փոքր ավելի ճանաչելի ու հասկանալի է դարձնում Ավետիք Իսահակյանի «Աբու-Լալա Մահարի» պոեմը: Պոեմի թողած անկրկնելի տպավորությունը պայմանավորված է բանաստեղծի հախուռն, կրակոտ զգացմունքի և փիլիսոփայական խոհերի միասնությամբ:

  • Արհեստական բանականության դերը կրթության մեջ

  • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների դերը կրթության մեջ

    Մասնագիտական հեռավար վերապատրաստման դասընթաց

  • Ուսուցիչների ինքնագնահատման, կարիքների վերհանման և աջակցման գործիքի ստեղծում

  • ՏՀՏ առցանց դասընթաց

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

  • Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակի ուսուցումը նորագույն մեթոդներով

                                              Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է  8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն  կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել  ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը:  «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման  ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել  ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական  հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել  համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված  բոլոր մեթոդներն ու հնարները  կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը  հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր  նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:  

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան