ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՄԻՋԱՎԱՅՐ
ՊՈՐՏԱԼ
ԿՐԹԱԿԱՆ
ՖՈՐՈՒՄ
ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ
ՇՏԵՄԱՐԱՆ
ՀԵՌԱՎԱՐ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԻՆՏԵՐԱԿՏԻՎ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԿԿՏ
ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Քննարկվել է «Բարձրագույն կրթության և գիտության» օրենքի նախագիծը

Հունիսի 30, 2025
Լուրեր կազմակերպություններից

ԱԺ գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության և սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի արտահերթ նիստում քննարկվել է «Բարձրագույն կրթության և գիտության» օրենքի նախագիծը: Հիմնական զեկուցող ԿԳՄՍ Ժաննա Անդրեասյանը համառոտ ներկայացրել է նախագծով առաջարկվող լուծումները և փոփոխությունները:

«Օրենքի ընդունմամբ կունենանք բարձրագույն կրթության և գիտության համակարգի մեկ միասնական իրավական հենք՝ նախկինում ոլորտը կարգավորող 4 օրենքի փոխարեն: Գործող օրենքների համեմատությամբ՝ սահմանվում են նոր հասկացություններ կամ դրանք շարադրվում են ամբողջությամբ նոր խմբագրությամբ՝ համադրվելով նաև միջազգային չափորոշիչներին, օրինակ՝ գիտական, նորարարական գործունեություն, փորձաքննություն, ակադեմիական միավոր, միկրոորակավորումներ և այլն»,- նշել է ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը:

Նրա խոսքով՝ բարձրագույն ուսումնական հաստատության առանձին տարատեսակ է սահմանվել հետազոտական համալսարանը, որը բուհական կրթությանը զուգահեռ ապահովելու է հետազոտական մեծ բաղադրիչ: Այս բուհերի համար սահմանվել են բուհական ձեռնարկատիրության հնարավորություններ՝ սկսած ուսանողական նախաձեռնությունների աջակցությունից մինչև բուհում ստեղծված տեխնոլոգիաների առևտրայնացման հնարավորությունները: Հատուկ կարգավորվում է համալսարանական ինկուբատորների ստեղծման ոլորտը, որը հանդիսանում է կրթություն-գիտություն-տնտեսություն կապի կարևոր գործիքներից: Վերասահմանվել են նաև բուհերի գործառույթները, հաշվետվողականության, որոշումների կայացման թափանցիկության պահանջները, ինչպես նաև ֆինանսական ինքնավարության սահմաններն ու դրա երաշխիքները: Նախատեսվում է բուհի առանձին կարգավիճակի սահմանում նաև ոչ առևտրային բնույթի պահանջի ներդրմամբ: Օրենքով ուշադրություն է դարձվում լիցենզավորմանն ու հավատարմագրմանը՝ որպես բարձրագույն կրթության ոլորտում որակյալ ծառայության մատուցումը երաշխավորող պետական գործիքներ: Ներմուծվել է լիցենզավորման նոր տեսակ՝ բուհի լիցենզավորում, որը հանդիսանում է բուհական գործունեություն իրականացնող մուտքային լիցենզիա, որով կսահմանվեն բուհին ներկայացվող հիմնական պահանջները՝ սկսած շենքային, գույքային պահանջներից մինչև ակադեմիական կազմի պահանջներ: Կարևորելով բարձրագույն կրթության ոչ միայն դասավանդման և ֆորմալ բաղադրիչը, այլև ուսանողի ամբողջական փորձառությունը բուհական համակարգում՝ բուհական կրթության իրավունքի համար անհրաժեշտ կլինի ներկայացնել ենթակառուցվածքներ, որոնք հնարավորություն կտան ներգրավելու առնվազն 4000 ուսանողների, ինչով կլուծվի փոքր և ոչ կենսունակ բուհերի խնդիրը: Սահմանվել են գիտական կազմակերպությունների տարատեսակները, ամրագրվել են դրանց գործունեությունը, ինքնավարությունը, ազատությունները, հաշվետվողականության երաշխիքները, այդ թվում՝ համալսարաններում գործող գիտական կազմակերպությունների համար, համատեղ գիտական աշխատանքներ և ծրագրեր իրականացնելու հնարավորությունները՝ նաև օտարերկրյա կազմակերպությունների հետ:

«Շատ կարևոր բարեփոխում է բուհերի ու գիտական կազմակերպությունների աջակցության տրամադրման ձևերի փոփոխությունը, մասնավորապես՝ նախատեսվում է փոփոխություն ինստիտուցիոնալ կամ բազային ֆինանսավորման ենթակառուցվածքների, գիտական հետազոտությունների, կրթության որակի բարելավման նպատակով: Նախատեսվում է նաև մրցակցային ֆինանսավորում դրամաշնորհային եղանակով՝ նորարարական, նպատակային ծրագրերի ֆինանսավորման համար՝ մրցութային հիմունքներով: Նախատեսվում է ներդնել կրթաթոշակային լայն համակարգ ուսանողների աջակցության համար: Կրթաթոշակային համակարգը ստեղծելու է պայմաններ, որպեսզի բարձր առաջադիմություն ունեցող ոչ մի ուսանող ուսման վարձը չվճարելու պատճառով դուրս չմնա բարձրագույն կրթության համակարգից»,- ընդգծել է Ժաննա Անդրեասյանը:

Նրա խոսքով՝ ասպիրանտական ծրագրերը կհամապատասխանեցվեն համաեվրոպական չափանիշներին՝ որպես բարձրագույն կրթության համակարգում որակավորման երրորդ աստիճան: Այս մակարդակի կրթությունը կարող են իրականացնել միայն հետազոտական համալսարանները՝ իրենց կազմում գործող գիտական կազմակերպության հենքի վրա: Կարևոր ճկունություն է, որ ուսանողները կկարողանան սովորել լրիվ կամ մասնակի բեռնվածությամբ, ընդ որում՝ նաև հեռավար ձևաչափով: Ըստ նախարարի՝ հեռակա համակարգը ամբողջությամբ դուրս է գալու:

«Ստեղծվել է շատ կարևոր իրավական հենք, որ երկու և ավելի բուհեր, այդ թվում՝ օտարերկրյա, համատեղ մշակեն և իրականացնեն կրթական ծրագիր և կարողանան շնորհել բարձրագույն կրթության որևէ մակարդակի որակավորում: Նախատեսվել են, որ առանձին կրթական ծրագրեր կդասավանդվեն օտար լեզվով, ինչը կնպաստի բարձրագույն կրթության միջազգայնացմանը: Առանձին կարգավորումներ են նախատեսվել նաև միջազգային հեղինակավոր բուհերի գործունեությունը մեր երկրում խրախուսելու ուղղությամբ»,- ասել է նախարարը։

Նախարարի ընդգծմամբ՝ օրենսդրության այս փաթեթը կբերի նաև ընդունելության նոր համակարգ բուհերում, որտեղ սահմանվել են նոր սկզբունքներ ու մեխանիզմներ բարձրագույն կրթության երեք մակարդակներում. ընդունելության և մրցույթի անցկացման իրավասությունները կվերապահվեն բուհերին: Պետությունն իրեն վերապահելու է որոշ առարկաների գծով արտաքին գնահատման կազմակերպում: Ուսանողների իրավունքների և պարտականությունների, ուսանողական ինքնակառավարման մարմինների մասով ևս կան էական փոփոխություններ: «Մասնավորապես՝ հրաժարվում ենք մոնոպոլիզացված ուսխորհուրդներից, և ուսանողական ինքնակառավարման մարմինները կարող են լինել մի քանիսը՝ ընտրված ուսանողների կողմից, այդ թվում՝ էլեկտրոնային համակարգով: Շատ կարևոր է, որ ուսանողը բարձրագույն կրթության և գիտության կառավարման համակարգում ունենա անհատական թվանշային տիրույթ՝ դրա միջոցով կառավարելով կրթական գործընթացը՝ ներառյալ իր անհատական կրթական պլանի կազմումը, կրեդիտների հսկողությունը, արտոնություններից օգտվելու հնարավորությունը»,- ասել է նախարարը:

Ժաննա Անդրեասյանը շեշտել է՝ առանձնահատուկ է Կառավարության քաղաքական հանձնառությունը նաև կառավարման արդյունավետության բարձրացման և բուհերի ապակուսակցականացման առումով: Ըստ այդմ՝ բուհի և դրա կառուցվածքային մարմիններում արգելվում է կուսակցական և պետական պաշտոն զբաղեցնող անձանց ներգրավումը: Նախարարի խոսքով՝ նոր օրենքի նախագծով բուհերի կառավարման համակարգը դառնում է ավելի հորիզոնական՝ պատասխանատվությունների և հակակշիռների բազմաշերտ համակարգի նախատեսմամբ՝ ավելի լայն ինքնավարություն շնորհելով ակադեմիական միավորներին: Նախագծում կարգավորվում են Գիտությունների ազգային ակադեմիայի կարգավիճակին ու գործունեությանը վերաբերող հարաբերությունները։ Ըստ այդմ՝ ակադեմիան Հայաստանի Հանրապետության հիմնադրած ինքնակառավարվող ոչ առևտրային կազմակերպություն է, որը միավորելու է ակադեմիայի անդամներին, գիտական բաժանմունքները, աշխատակազմը, պատվավոր և արտասահմանյան անդամներին և հանդիսանալու է գիտական փորձառության ռեսուրսի խտացումը:

Նախագծում առանձին հոդվածով կարգավորված են ակադեմիական քաղաքի դրույթները: Ամբողջությամբ կարգավորված են այն հիմնական հարաբերությունները, որոնք կվերաբերեն ակադեմիական քաղաքի բուհերի գործունեությանը, նաև ակադեմիական քաղաքի կառուցապատման, զարգացման, հայեցակարգի իրականացման ու մշտադիտարկման աշխատանքները, ակադեմիական քաղաքի տեղադիրքն ու ծրագիրը:

Նշենք, որ «Բարձրագույն կրթության և գիտության» օրենքի նախագիծը ներառում է նաև հարակից օրենքների փոփոխություններ:

Հանձնաժողովի նիստում ԿԳՄՍ նախարարը պատասխանել է նաև հանձնաժողովի անդամների հարցերին:

Հանձնաժողովն օրենսդրական փաթեթին դրական եզրակացություն է տվել: Այն նախատեսվում է քննարկել հուլիսի 1-ին գումարվող Ազգային ժողովի արտահերթ նստաշրջանի ընթացքում:

Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն

  • Conditional Sentences in English

    Conditional sentences are statements discussing known factors or hypothetical situations and their consequences. Complete conditional sentences contain a conditional clause (often referred to as the if-clause) and the consequence. Consider the following sentences:If a certain condition is true, then a particular result happens.I would travel around the world if I won the lottery.When water reaches 100 degrees, it boils.There are four types of conditional sentences.It’s important to use the correct structure for each of these different conditional sentences because they express varying meanings.Pay attention to verb tense when using different conditional modes.Use a comma after the if-clause when the if-clause precedes the main clause.What Are the Different Types of Conditional Sentences? There are four different types of conditional sentences in English. Each expresses a different degree of probability that a situation will occur or would have occurred under certain circumstances.Zero Conditional SentencesFirst Conditional SentencesSecond Conditional SentencesThird Conditional SentencesLet’s look at each of these different types of conditional sentences in more detail.

  • Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին

      « Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին» դասընթացի նպատակն է աջակցել   դասավանդող ուսուցիչներին ձևավորող գնահատում իրականացնելու գործընթացում, մասնավոր օրինակների միջոցով խորացնել գիտելիքը ձևավորող գնահատման ձևերի ու մեթոդների շուրջ և նպաստել գնահատման այս տեսակի գրագետ կիրառության ապահովմանը։ 

  • «Աբու-Լալա Մահարի » պոեմի ուսուցման իմ փորձը

    ԵզրակացությունԱյս հետազոտական աշխատանքը մի փոքր ավելի ճանաչելի ու հասկանալի է դարձնում Ավետիք Իսահակյանի «Աբու-Լալա Մահարի» պոեմը: Պոեմի թողած անկրկնելի տպավորությունը պայմանավորված է բանաստեղծի հախուռն, կրակոտ զգացմունքի և փիլիսոփայական խոհերի միասնությամբ:

  • Արհեստական բանականության դերը կրթության մեջ

  • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների դերը կրթության մեջ

    Մասնագիտական հեռավար վերապատրաստման դասընթաց

  • Ուսուցիչների ինքնագնահատման, կարիքների վերհանման և աջակցման գործիքի ստեղծում

  • ՏՀՏ առցանց դասընթաց

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

  • Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակի ուսուցումը նորագույն մեթոդներով

                                              Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է  8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն  կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել  ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը:  «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման  ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել  ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական  հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել  համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված  բոլոր մեթոդներն ու հնարները  կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը  հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր  նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:  

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան