Քննարկվել է հուշարձանների ոլորտը կարգավորող օրենքի փոփոխությունը

Մայիսի 7, 2025

Մշակութային լուրեր

ԱԺ լիագումար նիստում առաջին ընթերցմամբ քննարկվել և ընդունվել է «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու օրենսդրական փաթեթը։

««Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» օրենքում օգտագործվող «արգելոց» բառը չի համապատասխանում միջազգային տերմինաբանությանը: Նախատեսվում է «արգելոց-թանգարան» եզրույթը փոխարինել «հնավայր-թանգարան» եզրույթով»,- նախագծի զեկուցման ժամանակ հայտնել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի տեղակալ Ալֆրեդ Քոչարյանը:

Ըստ նրա՝ աշխարհում նմանատիպ ինստիտուցիոնալ միավորները կոչվում են հնագիտական վայր՝ «Archeological site», որն ուղղակիորեն բխում է վերջիններիս կառավարման և պահպանության կարգավիճակից: Նա նշել է, որ արդի հայերենի բացատրական բառարանում «հնավայր» բառը սահմանված է որպես «հնությունների՝ հին հուշարձանների, հնագիտական պեղումների վայր»:

«Բացատրական բառարանում «արգելոց» բառը սահմանվում է որպես «արգելավայր», որը վերագրվում է բնության հատուկ պահպանության տարածքներին և ենթադրում է «արգելելու, սահմանափակելու» կառավարման կարգավիճակ։ Հաշվի առնելով, որ պատմամշակութային արգելոց-թանգարանները դասվում են թանգարանային կառավարման ինստիտուցիոնալ շրջանակին և ենթադրում են համապատասխան պահպանության, սոցիալ-կրթական և մասնակցային միջավայրի ստեղծում՝ նպատակահարմար է դրանք վերանվանել «հնավայր-թանգարան»,- նշել է Ալֆրեդ Քոչարյանը:

Մյուս լրացմամբ նախատեսվում է շտկել «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին», «Քաղաքաշինության մասին», «Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքներում առկա հակասությունները: Մասնավորապես՝ առաջարկվում է ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքներն ու շինարարության թույլտվությունները ԿԳՄՍ նախարարության կողմից տրամադրել միայն ՀՀ պետական սեփականություն համարվող և օտարման ոչ ենթակա հնագույն, հին և միջնադարյան ժամանակաշրջանների պատմության և մշակույթի հուշարձանների, ինչպես նաեւ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին հանձնված հուշարձանների համար:

Ներկայացվել է նաև ԱԺ գլխադասային՝ Գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության և սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի դրական եզրակացությունը նախագծի վերաբերյալ։

Նախարարի տեղակալ Ալֆրեդ Քոչարյանը պատասխանել է պատգամավորների հարցերին՝ ներկայացնելով պարզաբանումներ սահմանվող կարգավորումների, հուշարձաններին առնչվող մասնավոր ընկերությունների գործունեության և առաջարկվող փոփոխությունների վերաբերյալ:

Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն