ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանը Ժնևում ՀՀ պատվիրակության կազմում մասնակցել է ՄԱԿ Համընդհանուր պարբերական դիտարկման (ՀՊԴ) աշխատանքային խմբի 49-րդ նստաշրջանի շրջանակում տեղի ունեցած ՀՀ ներկայացրած 4-րդ շրջանի ազգային զեկույցի քննարկմանը:
ՀՀ 4-րդ շրջանի ազգային զեկույցն անդրադարձել է վերջին 4.5 տարիների ընթացքում Հայաստանում մարդու իրավունքերին առնչվող զարգացումներին, խնդիրներին և հեռանկարներին, մասնավորապես՝ կյանքի, ազատության և անվտանգության, կրթության իրավունքներին, խտրականության բացառմանը և իրավահավասարության ապահովմանը, երեխաների, կանանց, տարեցների, հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքներին, մարդկանց թրաֆիքինգի և շահագործման դեմ պայքարին, առողջության և աշխատանքի իրավունքներին, բնապահպանական հարցերին և այլն։ Ներկայացվել է մանրամասն հաշվետվություն՝ ՀՀ ներկայացրած 3-րդ շրջանի ազգային զեկույցի քննարկման շրջանակում Հայաստանին տրված հանձնարարականների իրականացման վերաբերյալ:
Հայաստանի պատվիրակությունը գլխավորել է ՀՀ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Ռոբերտ Աբիսողոմոնյանը. ընդգրկված են եղել նաև Արդարադատության, Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի, Առողջապահության, Շրջակա միջավայրի, Ներքին գործերի նախարարությունների բարձրաստիճան ներկայացուցիչներ:
ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանը ՀՀ 4-րդ շրջանի ազգային զեկույցի քննարկմանը հանդես է եկել ելույթով, որի ընթացքում ներկայացրել է կրթության ու մշակութային իրավունքների ապահովման ուղղությամբ ՀՀ կառավարության վարած քաղաքականությունը և վերջին 4.5 տարիներին իրականացված բարեփոխումները: Նա նշել է, որ նախորդ շրջանում Հայաստանին տրված հանձնարարականները որոշ դեպքերում ուղենիշային են եղել այս ոլորտներում բարեփոխումների բարեհաջող ընթացքն ապահովելու առումով։
Խոսելով կրթության ոլորտում իրականացված աշխատանքների մասին՝ փոխնախարարն անդրադարձել է պետական բյուջեից կրթությանն ուղղվող ֆինանսավորման աճին, ընդունված մի շարք առանցքային իրավակարգավորումներին, որոնք էապես փոխել են ՀՀ կրթական համակարգի բովանդակությունը և կազմակերպական մեխանիզմները։
Արթուր Մարտիրոսյանը ներկայացրել է Կառավարության կողմից հաստատված hանրակրթության և նախադպրոցական կրթության պետական նոր չափորոշիչները, 2022թ. ընդունված «Կրթության՝ մինչև 2030 թ․ զարգացման պետական ծրագիրը»՝ որպես ոլորտի հիմնական ռազմավարական փաստաթուղթ, ՀՀ կառավարության «300 դպրոցի, 500 մանկապարտեզի կառուցման և հիմնանորոգման ծրագիրը», 2024թ. ընդունված «Մասնագիտական կրթության և ուսուցման մասին» նոր օրենքը և այլ հիմնարար իրավական փաստաթղթեր: Նա անդրադարձել է կրթության որակի բարելավմանը, հասանելիությանն ու մատչելիությանը, ներառական կրթական համակարգի զարգացմանը, ուսուցիչների մասնագիտական զարգացմանը և խրախուսմանն ուղղված ծավալուն աշխատանքներին:
«Որակյալ, հասանելի և ներառական կրթության կազմակերպումը ՀՀ կառավարության 2021-2026թթ. ծրագրի գերակայություններից է։ Կրթության ոլորտին ուղղվող ծախսերը վերջին 4 տարիներին շարունակաբար աճել են: 2020 թ. նկատմամբ ոլորտի ֆինանսավորումն ավելացել է շուրջ 75 %-ով, որը ցույց է տալիս՝ Հայաստանում կրթության իրավունքը կարևորվում է՝ որպես երկրի կայուն առաջընթացի, մարդկային կապիտալի վերարտադրության ու զարգացման առաջնային նախապայմաններից մեկը»,-նշել է նախարարի տեղակալը։
Հանրակրթության պետական նոր չափորոշչի համատեքստում Արթուր Մարտիրոսյանն անդրադարձել է գիտելիքահեն կրթությունից կարողունակությունների և վերջնարդյունքների վրա հիմնված կրթության անցմանը: Այս համատեքստում նա խոսել է նաև վերանայված առարկայական ծրագրերի, գենդերային խտրականություն, ռասայական նախապաշարմունքներ կամ ատելության խոսք խթանող բովանդակության բացառման, անհանդուրժողականության դրսևորումներից զերծ դասագրքերի և ուսումնական նյութերի ստեղծման մասին։
Արթուր Մարտիրոսյանն իր ելույթում հակիրճ ներկայացրել է նաև դպրոցական սննդի համակարգը` նշելով, որ ՀՀ մարզերի պետական հանրակրթական դպրոցների 1-4-րդ դասարանների և նախակրթարանների շուրջ 135000 երեխաներ ամեն օր ստանում են անվճար սնունդ: Նա նաև ընդգծել է, որ աշխատանքներ են տարվում ծրագրի ընդլայնման ուղղությամբ:
Առանձին անդրադարձ է կատարվել ներառական կրթության կազմակերպմանն ուղղված քայլերին, մենթոր դպրոցների ցանցի ներդրմանը, կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաների կրթության իրավունքի ապահովմանը, «Առողջ ապրելակերպ» դասընթացի բովանդակությանը:
Այս համատեքստում նախարարի տեղակալը կարևորել է գենդերային հավասարության, բռնության կանխարգելման, վերարտադրողական առողջության, ուսուցիչների մասնագիտական որակի բարելավման և վարձատրության դիվերսիֆիկացված խնդիրները:
Արթուր Մարտիրոսյանն իր ելույթում ընդգծել է ազգային փոքրամասնությունների լեզուների և մշակույթի պահպանմանն ու զարգացմանն ուղղված պետական ծրագրերի շարունակական քաղաքականությունը` շեշտելով, որ ազգային փոքրամասնությունների սովորողների դասագրքերը պետությունը տրամադրում է անվճար:
Խոսելով կրթական համակարգում կոռուպցիայի դեմ պայքարի մասին՝ Արթուր Մարտիրոսյանը նշել է, որ այդ ուղղությամբ իրականացվել են էական քայլեր, այդ թվում՝ կրթության կառավարման համակարգի թվայնացում, օրենսդրական դաշտի բարելավում, բարեվարքության նոր մոդուլների մշակում։
Կրթության իրավունքի շարունակականության ապահովմանն ուղղված ջանքերի շրջանակում Արթուր Մարտիրոսյանը կարևորել է պարտադիր կրթությունից դուրս մնացած երեխաների հայտնաբերման և կրթության մեջ ընդգրկելու համակարգի ներդրումը: Այդ նպատակով ստեղծված էլեկտրոնային համակարգը հնարավորություն է ընձեռել կրթությունից դուրս մնալու ռիսկային խմբում գտնվող երեխաներին հայտնաբերելու գործընթացը դարձնել հնարավորինս վերահսկելի` սահմանելով արագ արձագանքելու, համապատասխան միջոցառումներ ձեռնարկելու և երեխաներին դպրոց վերադարձնելու ընթացակարգեր։
Մշակութային իրավունքների համատեքստում ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանը ներկաների ուշադրությունը հրավիրել է այն փաստի վրա, որ ՀՀ տարածքի բոլոր պատմաճարտարապետական, մշակութային և կրոնական կառույցները` անկախ դրանց էթնիկ կամ կրոնական պատկանելությունից, պետական պաշտպանության ներքո են գտնվում։
«Հատկանշական է, որ պատմության և մշակույթի հուշարձանների պահպանության և վերականգման նպատակով պետական հատկացումների ծավալները շեշտակի աճել են. 2024թ. պետական ֆինանսավորումը 2020թ. համեմատ աճել է ավելի քան 10 անգամ՝ 75 մլն դրամից հասնելով շուրջ 800 մլն դրամի»,- ասել է նա:
ՀՀ 4-րդ շրջանի ազգային զեկույցի քննարկման ընթացքում ելույթներով հանդես են եկել շուրջ 100 անդամ-պետությունների ներկայացուցիչներ՝ հիմնականում ընդգծելով վերջին տարիների ընթացքում մարդու իրավունքների ոլորտում Հայաստանի կողմից արձանագրված առաջընթացը, այդ թվում՝ ՀՀ կառավարության ձեռնարկած բարեփոխումները և նախաձեռնությունները կրթության և մշակույթի ոլորտներում։
Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն
Հարգելի ուսուցիչներ, սիրով ձեզ եմ ներկայացնում իմ <<Առցանց գործիքների կարևորությունը ուսուցման գործընթացում>> թեման և սիրով հրավիրում քննարկման: Ժամանակակից կրթական համակարգում առցանց գործիքները դարձել են անբաժանելի մասը՝ բացելով ուսուցման և ուսումնառության…
Հարգելի ուսուցիչներ, սիրով ձեզ եմ ներկայացնում իմ <<Հեքիաթաստեղծման կարողության ձևավորումը տարրական դասարաններում>> վերնագրով թեման: Մայրենիի ծրագրերում և դասագրքերում ոչ պակաս կարևոր է հեքիաթի տեղն ու դերը, քանի որ հեքիաթն ունի…
Խնայողության մշակույթի բացակայությունն է ազդում մարդկանց սոցիալական և տնտեսական բարեկեցության վրա, թե մարդկանց ցածր եկամուտներն ու երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակը: Խնդրում եմ գրել կարծիքներ` ի նկատի ունենալով մեր իրականությունը: Շնորհակալություն:
Այս թեմայի ուսումնասիրության նպատակն է թվային բազմությունների հետ ծանոթացումը, բազմությունների հետ գործողություններ կատարելու հմտությունների ձևավորումը և զարգացումը, բազմությունների հատման և միավորման գաղափարի ներմուծումը, բազմությունների հատումն ու միավորումը հատուկ պայմանանշաններով գրառելու…
Նորմը դա միմիյանց միջև հարաբերությունները կարգավորելու և ավելի ներդաշնակ համայնքներ ու հասարակություններ ձևավորելու նպատակով մարդկանց կողմից ստեղծված վարքագծի կանոն է: Նորմերը լինում են իրավական և բարոյական: 1. Իրավական նորմ՝ պարտադիր…
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան
Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է 8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը: «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված բոլոր մեթոդներն ու հնարները կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան
Ուղղագրությունը և ուղղախոսությունը 10-րդ դասարանում:
Բարի գալուստ 7-րդ դասարանի ուսումնական նյութերի հեռավար դասընթացին: Մաղթում եմ բոլորիս արդյունավետ աշխատանքային ուսումնական տարի:
ՏՀՏ խմբակ
ՏՀՏ խմբակ