ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՄԻՋԱՎԱՅՐ
ՊՈՐՏԱԼ
ԿՐԹԱԿԱՆ
ՖՈՐՈՒՄ
ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ
ՇՏԵՄԱՐԱՆ
ՀԵՌԱՎԱՐ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԻՆՏԵՐԱԿՏԻՎ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԿԿՏ
ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Ազգային փոքրամասնությունների լեզուների, մշակույթի և ավանդույթների պահպանման պետական քաղաքականությունը՝ հանդիպման առանցքում

Մարտի 10, 2025
Լուրեր կազմակերպություններից

Եվրոպայի խորհրդի Տարածաշրջանային և փոքրամասնությունների լեզուների եվրոպական խարտիայի փորձագետների կոմիտեի (COMEX) պատվիրակությունն աշխատանքային այցով Հայաստանում էր։

Այցի նպատակն ազգային փոքրամասնությունների լեզուների՝ ասորերենի, եզդիերենի, հունարենի, ռուսերենի և քրդերենի պահպանմանն ու զարգացմանն ուղղված իրավական ակտերի, կանոնակարգերի, ինչպես նաև ՀՀ-ում խարտիայի պահանջների գործնական կիրառման գնահատումն էր, որն իրականացվելու է Հայաստանի կողմից ներկայացված վեցերորդ պարբերական զեկույցի հիման վրա:

Այցի շրջանակում COMEX պատվիրակության անդամները հանդիպումներ են ունեցել ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի տեղակալներ Արթուր Մարտիրոսյանի և Դանիել Դանիելյանի, Լեզվի կոմիտեի նախագահ Սիրանուշ Դվոյանի հետ:

Հանդիպումների ընթացքում քննարկվել են ազգային փոքրամասնությունների լեզուների պահպանման ուղղությամբ պետության կողմից վարվող քաղաքականությունը, ասորերենի, եզդիերենի, հունարենի, ռուսերենի և քրդերենի դասագրքերի առկայության, լեզուների դասավանդման, այդ լեզուներով դիդակտիկ նյութերի, ցուցանակների առկայության հարցերը։ Անդրադարձ է եղել մանկավարժական կադրերի պատրաստմանը և վերապատրաստմանը, ազգային փոքրամասնությունների մշակութային ժառանգության, ազգային ավանդույթների պահպանման և զարգացման ուղղությամբ պետական աջակցությամբ իրականացվող ծրագրերին ու նախաձեռնություններին:

ԿԳՄՍՆ նախարարի տեղակալները վերահաստատել են նախարարության հանձնառությունը՝ ջանքեր գործադրելու Տարածաշրջանային կամ փոքրամասնությունների լեզուների եվրոպական խարտիայի սկզբունքների կատարման և խարտիայի դրույթների իրականացման ուղղությամբ՝ ընդգծելով, որ ազգային փոքրամասնությունները պետության ուշադրության կենտրոնում են։ Նշվել է, որ կշարունակվի գործուն քայլերի ձեռնարկումը՝ ՀՀ-ում բնակվող փոքրամասնությունների լեզվի, ազգային ավանդույթների, մշակույթի պահպանման և զարգացման ուղղությամբ:

ԵԽ պատվիրակության կազմում էին Տարածաշրջանային կամ փոքրամասնությունների լեզուների եվրոպական խարտիայի փորձագետների կոմիտեի անդամներ Բելգրադի համալսարանի Լեզվաբանության և սլավոնագիտության պրոֆեսոր Լյուդմիլա Պոպովիչը (Սերբիա), Ավստրիայի Գրացի համալսարանի Իրավունքի և կառավարման գծով պրոֆեսոր Յուրգեն Պիրկերը (Ավստրիա) և մշակութային մարդաբան Լուսինե Խառատյանը (Հայաստան): Պատվիրակությանն ուղեկցել է ԵԽ Տարածաշրջանային կամ փոքրամասնությունների լեզուների եվրոպական խարտիայի քարտուղարության ներկայացուցիչ Կինգա Ջենսեն-Մագյարը:

Պատվիրակության անդամները նաև փաստահավաք այցելություններ են կատարել Արզնի, Ալագյազ, Լերմոնտովո, Յաղդան, Ֆերիկ բնակավայրերի հանրակրթական դպրոցներ, որոնցում դասավանդվում են ազգային փոքրամասնությունների լեզուները։ Պատվիրակության անդամները հանդիպել են դպրոցների ուսուցչական և ղեկավար կազմի, ինչպես նաև ՏԻՄ ներկայացուցիչների և ավագանու անդամների հետ:

Հանդիպումներ են տեղի ունեցել նաև ՀՀ առողջապահության, Արդարադատության նախարարություններում, Հանրային հեռարձակողի խորհրդում, ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի ազգային փոքրամասնությունների և կրոնի հարցերի ստորաբաժանման ներկայացուցիչների, ինչպես նաև Ազգային փոքրամասնությունների հարցերով խորհրդում ընդգրկված ՀԿ-ների հետ: Հայաստան այցի ընթացքում COMEX պատվիրակությունը քննարկումներ է ունեցել նաև Ազգային ժողովի՝ ասորի և եզդի ազգային փոքրամասնություններին ներկայացնող պատգամավորների հետ:

Եվրոպայի խորհրդի Տարածաշրջանային կամ փոքրամասնությունների լեզուների եվրոպական խարտիայի փորձագետների կոմիտեի այցին հետևելու է վերոնշյալ հարցերի վերաբերյալ զեկույցի հրապարակումը:

Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն

  • Conditional Sentences in English

    Conditional sentences are statements discussing known factors or hypothetical situations and their consequences. Complete conditional sentences contain a conditional clause (often referred to as the if-clause) and the consequence. Consider the following sentences:If a certain condition is true, then a particular result happens.I would travel around the world if I won the lottery.When water reaches 100 degrees, it boils.There are four types of conditional sentences.It’s important to use the correct structure for each of these different conditional sentences because they express varying meanings.Pay attention to verb tense when using different conditional modes.Use a comma after the if-clause when the if-clause precedes the main clause.What Are the Different Types of Conditional Sentences? There are four different types of conditional sentences in English. Each expresses a different degree of probability that a situation will occur or would have occurred under certain circumstances.Zero Conditional SentencesFirst Conditional SentencesSecond Conditional SentencesThird Conditional SentencesLet’s look at each of these different types of conditional sentences in more detail.

  • Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին

      « Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին» դասընթացի նպատակն է աջակցել   դասավանդող ուսուցիչներին ձևավորող գնահատում իրականացնելու գործընթացում, մասնավոր օրինակների միջոցով խորացնել գիտելիքը ձևավորող գնահատման ձևերի ու մեթոդների շուրջ և նպաստել գնահատման այս տեսակի գրագետ կիրառության ապահովմանը։ 

  • «Աբու-Լալա Մահարի » պոեմի ուսուցման իմ փորձը

    ԵզրակացությունԱյս հետազոտական աշխատանքը մի փոքր ավելի ճանաչելի ու հասկանալի է դարձնում Ավետիք Իսահակյանի «Աբու-Լալա Մահարի» պոեմը: Պոեմի թողած անկրկնելի տպավորությունը պայմանավորված է բանաստեղծի հախուռն, կրակոտ զգացմունքի և փիլիսոփայական խոհերի միասնությամբ:

  • Արհեստական բանականության դերը կրթության մեջ

  • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների դերը կրթության մեջ

    Մասնագիտական հեռավար վերապատրաստման դասընթաց

  • Ուսուցիչների ինքնագնահատման, կարիքների վերհանման և աջակցման գործիքի ստեղծում

  • ՏՀՏ առցանց դասընթաց

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

  • Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակի ուսուցումը նորագույն մեթոդներով

                                              Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է  8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն  կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել  ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը:  «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման  ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել  ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական  հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել  համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված  բոլոր մեթոդներն ու հնարները  կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը  հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր  նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:  

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան