ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՄԻՋԱՎԱՅՐ
ՊՈՐՏԱԼ
ԿՐԹԱԿԱՆ
ՖՈՐՈՒՄ
ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ
ՇՏԵՄԱՐԱՆ
ՀԵՌԱՎԱՐ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԻՆՏԵՐԱԿՏԻՎ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԿԿՏ
ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Հանրային քննարկման է ներկայացվել «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի լրամշակված նախագիծը

Սեպտեմբերի 18, 2024
Լուրեր կազմակերպություններից

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը հանրային քննարկման է ներկայացրել «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագիծը:

Այն միտված է բարձրագույն կրթության և գիտության ոլորտների բարեփոխումների իրականացման համար անհրաժեշտ իրավական հենքի ապահովմանը՝ ի թիվս այլնի նպաստելով ««Հայաստանի Հանրապետության կրթության մինչև 2030 թվականի զարգացման պետական ծրագիրը» հաստատելու մասին» օրենքով նախանշված թիրախների իրականացմանը:

Ոլորտները կարգավորող օրենսդրության արդի վիճակը և փոփոխման անհրաժեշտությունը

Բարձրագույն կրթության և գիտության ոլորտները կարգավորող գործող օրենքները ընդունվել են շուրջ երկու տասնամյակ առաջ, և դրանց ընդունման պահից ի վեր բարձրագույն կրթության և գիտության համակարգերում իրականացվել են կարևոր կառուցվածքային և բովանդակային բարեփոխումներ, այդ թվում՝ միջազգային կրթական և գիտական լայն համագործակցային ձևաչափերին անդամակցության արդյունքում, որոնց իրականացման ամբողջականությունն ու արդյունավետությունն անհնար է ապահովել օրենսդրական կարգավորումների բացակայության կամ անբավարարության պայմաններում։

Միևնույն ժամանակ գիտության ոլորտում 2021 թվականից իրականացվող պետական քաղաքականությունը և ֆինանսավորման կտրուկ ավելացումը առաջ են բերել նաև օրենսդրական մակարդակի փոփոխությունների կարիք ինչպես ավելացվող ֆինանսավորման առավել արդյունավետ կառավարման տեսանկյունից, այնպես էլ դրա առավել թիրախային ուղղորդման իմաստով:

Բարձրագույն կրթության ոլորտում օրենսդրական փոփոխությունները միտված են ոլորտի միջազգային մրցունակության բարձրացմանը և որակի պետական հսկողության բարձր չափանիշների սահմանմանը, ինչը կնպաստի մատուցվող կրթական ծառայությունների որակի բարձրացմանը: Միևնույն ժամանակ վերանայվում են ոլորտի ֆինանսավորման մեխանիզմները և ուսանողներին տրամադրվող պետական աջակցության տրամաբանությունը:

Օրենքի նախագծով նաև ստեղծվելու են իրավական հիմքեր պետական բուհերի խոշորացման և գիտական կազմակերպությունների հետ ինտեգրման համար` ապահովելով նոր ստեղծվող բուհերում կառավարման մասնակցային մեխանիզմներ:

Օրենքի նախագծի հիմնական նպատակները և ակնկալվող արդյունքները

Այսպիսով, նոր օրենքի նախագիծը նպատակ ունի վերացնել բարձրագույն կրթության և գիտության ոլորտին առնչվող առանցքային օրենսդրական բացերն ու անհամապատասխանությունները, ինչպես նաև ապահովել ոլորտների համաչափ և համընթաց զարգացմանն ուղղված քաղաքականության ձևավորման և իրականացման հետևյալ հիմքերն ու պայմանները.

  • աջակցություն բարձրագույն կրթության և գիտության ոլորտում մրցունակ և դիմակայուն համակարգերի ձևավորմանը, կրթության որակի շարունակական բարելավմանը և ժամանակի պահանջներին համահունչ կրթության կազմակերպմանը.
  • բարձրագույն կրթության և գիտության ոլորտում ներգրավված դերակատարների ակադեմիական ազատությունների և ինքնավարության երաշխավորում.
  • ակադեմիական քաղաքի կառուցման և զարգացման իրագործում.
  • բուհական և գիտական համակարգում շարժունության ապահովում, այդ թվում նաև ժամանակակից և համադրելի ընթացակարգերի սահմանմամբ.
  • լավագույն կրթության, կրթական փորձառության, հետազոտական և փորձարարական առավել մրցունակ պայմանների երաշխավորում և վերահսկողություն, ինչպես նաև նոր գիտելիքի ստացմանը նպաստող միջավայրի ձևավորում.
  • աշխատանքի շուկայում ռելևանտության, նորարարական պոտենցիալի մաքսիմալ դրսևորման և տնտեսական առավելագույն ազդեցությանը նպաստում.
  • հետազոտական աշխատանքներում երիտասարդների ներգրավման մեխանիզմների ներդրում և սերնդափոխության արդյունավետ գործիքակազմի կիրառում.
  • բարձրագույն կրթության ու գիտության համակարգի՝ միջազգային բարձր չափանիշների համապատասխանության ապահովում,
  • բարձրագույն կրթության և գիտության ոլորտի հաստատությունների մրցունակության բարձրացում, դրանց արդյունավետ փոխգործակցություն և վերջիններիս հանդեպ միասնական մոտեցումների և սկզբունքների կիրառում,
  • բուհ-հետազոտություն-տնտեսություն բնականոն կապի ամրապնդմանն աջակցություն,
  • բուհերի ինքնակառավարման՝ սահմանադրական պահանջից բխող հետագա զարգացման ապահովման նպատակով նրանց ինքնավարության, ակադեմիական ազատությունների, հաշվետվողականության և ֆինանսավորման անհրաժեշտ լիարժեք մեխանիզմների ներդրմանն աջակցություն։

Օրենքի նախագծով սահմանված հիմնական փոփոխությունները՝

«Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագծով սահմանվում են՝

  • բարձրագույն կրթության և գիտության համակարգի բարեփոխման արդյունքում նոր իրավական, կազմակերպական և ֆինանսական հարցերի հետ կապված հարաբերությունները, այդ թվում՝ ակադեմիական քաղաքին և գիտական փորձաքննությանը վերաբերող հարաբերությունները.
  • Գիտությունների ազգային ակադեմիայի գործունեությանը վերաբերող կարգավորումները.
  • դրույթներ, որոնք միտված են բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների խոշորացման, այդ թվում՝ գիտահետազոտական կազմակերպությունների հետ միավորման, որպես գիտահետազոտական ինստիտուտներ, բուհերի կազմում ընդգրկվելու, համագործակցության և աստիճանական ինտեգրման, հետազոտական ցանցեր և կոնսորցիումներ ձևավորելու իրավական հիմքեր ստեղծելուն՝ ապահովելու որակյալ բարձրագույն կրթություն և հետազոտական արդյունքներ.
  • բուհերի և գիտական կազմակերպությունների պետական աջակցության նոր մեխանիզմներ, ներառյալ՝ ինստիտուցիոնալ (բազային) և մրցակցային ֆինանսավորումը.
  • բարձրագույն կրթության եռաստիճան համակարգը՝ բակալավրի, մագիստրոսի և դոկտորի (PhD) որակավորումների շնորհմամբ.
  • բարձրագույն կրթական ծրագրերի՝ լրիվ կամ մասնակի բեռնվածությամբ իրականացման հնարավորությունը, այդ թվում՝ հեռավար ուսումնառության ձևով.
  • բուհերի և գիտական կազմակերպությունների կառավարման բարելավված մոդելների ներդրում՝ ներառելով էթիկայի կոմիտեի ձևավորում.
  • իրավական հիմքեր՝ երկու և ավելի բուհերի (այդ թվում նաև՝ միջազգային) համատեղ կրթական ծրագրերի իրականացման և միջազգային կրթական միջավայրի զարգացման համար.
  • բուհերի լիցենզավորման և հավատարմագրման նոր պահանջներ՝ միջազգային բարձր չափանիշներին համապատասխան.
  • ուսանողների իրավունքների և պարտականությունների շրջանակ, ուսանողական ինքնակառավարման մարմինների իրավասություններ:

Ի գիտություն օրենքի նախագծի շահառուների

Նախագծի վերաբերյալ առաջարկությունները կարելի է ներկայացնել մինչև 2024թ. հոկտեմբերի 1-ը ներառյալ Իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում հետևյալ հղումով՝ https://www.e-draft.am/projects/7684 կամ ուղարկել Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտե (էլ. հասցե՝ info@hesc.am):

Նախագծի վերաբերյալ հանրային լսումը տեղի կունենա սեպտեմբերի 27-ին՝ ժամը 16։00-ին, Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեում (Օրբելի եղբայրներ 22, Երևան)։

Տեղեկացնում ենք նաև, որ հաջորդիվ ՀՀ ԿԳՄՍՆ բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի կողմից կհրապարակվեն հավելյալ իրազեկող բնույթի տեղեկատվական նյութեր՝ օրենքի շահառու խմբերից յուրաքանչյուրի (ուսանողներ, պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմ, բուհեր և գիտական կազմակերպություններ) ոլորտներում նախատեսվող փոփոխությունների վերաբերյալ:

Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն

  • Conditional Sentences in English

    Conditional sentences are statements discussing known factors or hypothetical situations and their consequences. Complete conditional sentences contain a conditional clause (often referred to as the if-clause) and the consequence. Consider the following sentences:If a certain condition is true, then a particular result happens.I would travel around the world if I won the lottery.When water reaches 100 degrees, it boils.There are four types of conditional sentences.It’s important to use the correct structure for each of these different conditional sentences because they express varying meanings.Pay attention to verb tense when using different conditional modes.Use a comma after the if-clause when the if-clause precedes the main clause.What Are the Different Types of Conditional Sentences? There are four different types of conditional sentences in English. Each expresses a different degree of probability that a situation will occur or would have occurred under certain circumstances.Zero Conditional SentencesFirst Conditional SentencesSecond Conditional SentencesThird Conditional SentencesLet’s look at each of these different types of conditional sentences in more detail.

  • Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին

      « Ձևավորող գնահատումը մայրենիի, հայոց լեզվի և գրականության դասաժամերին» դասընթացի նպատակն է աջակցել   դասավանդող ուսուցիչներին ձևավորող գնահատում իրականացնելու գործընթացում, մասնավոր օրինակների միջոցով խորացնել գիտելիքը ձևավորող գնահատման ձևերի ու մեթոդների շուրջ և նպաստել գնահատման այս տեսակի գրագետ կիրառության ապահովմանը։ 

  • «Աբու-Լալա Մահարի » պոեմի ուսուցման իմ փորձը

    ԵզրակացությունԱյս հետազոտական աշխատանքը մի փոքր ավելի ճանաչելի ու հասկանալի է դարձնում Ավետիք Իսահակյանի «Աբու-Լալա Մահարի» պոեմը: Պոեմի թողած անկրկնելի տպավորությունը պայմանավորված է բանաստեղծի հախուռն, կրակոտ զգացմունքի և փիլիսոփայական խոհերի միասնությամբ:

  • Արհեստական բանականության դերը կրթության մեջ

  • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների դերը կրթության մեջ

    Մասնագիտական հեռավար վերապատրաստման դասընթաց

  • Ուսուցիչների ինքնագնահատման, կարիքների վերհանման և աջակցման գործիքի ստեղծում

  • ՏՀՏ առցանց դասընթաց

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան

  • Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակի ուսուցումը նորագույն մեթոդներով

                                              Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է  8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն  կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել  ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը:  «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման  ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել  ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական  հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել  համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված  բոլոր մեթոդներն ու հնարները  կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը  հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր  նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:  

  • Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան

    Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան