Մեծ Հայքի անկապության վերականգնումը Բագրատունիների գլխավորությամբ

Այս դասընթացը նախատեսված է դպրոցականների, ուսուցիչների, ինչպես նաև մեր պատմությամբ հետաքրքրվողների համար: Դասընթացի ընթացքում մենք կուսումնասիրենք Բագրատունիների գլխավորությամբ Մեծ Հայքում անկախ պետականության վերականգնման ու հետագա գործընթացների մասին: Արշակունյաց «Գահնամակում» Բագրատունիների տոհմը հիշատակվում է երկրորդը: Նրանց է պատկանել թագադիր ասպետի արքունի գործակալությունը, և հաճախ, ըստ իրենց պաշտոնի, անվանվել են Ասպետունի: Բագրատունիների ժառանգական տիրույթը Բարձր Հայք նահանգի Սպեր գավառն էր, իսկ Արշակունիների թագավորության վերացումից (428 թ.) հետո՝ նաև Այրարատ նահանգի Կոգովիտ գավառը՝ Դարույնք ամրոցով:  V դարի վերջին Սահակ Բագրատունին դարձել է Հայոց մարզպան: VII–VIII դարերում Բագրատունիները ներքաղաքական պայքարում մրցակցում էին Մամիկոնյանների հետ: VII դարում հայտնի էր Հայոց իշխան Աշոտ Բագրատունին: VIII դարում Հայոց իշխանի պաշտոնը մեծ մասամբ վարել են Բագրատունիները և քաղաքական ասպարեզից աստիճանաբար դուրս մղել Մամիկոնյաններին: VIII դարի վերջին նրանք հաստատվել են նաև Տայքի նահանգում ու Կղարջք գավառում (Գուգարքի նահանգ), իսկ IX դարի վերջին Վրաստանում հիմնել են վրաց Բագրատունիների արքայատունը:  IX դարի սկզբին Բագրատունիներն իրենց տիրույթներին են միավորել Տարոնը, Շիրակը, Արշարունիքը, Աշոցքը, Տաշիրը, Մոկքը, Սասունը, Շիմշատը, ապա` Այրարատի Ոստան Հայոցը: Այս շրջանում նրանց տոհմական կենտրոնը Բագարան քաղաքն էր: IX դարից Բագրատունիները դարձել են Հայաստանի ամենաազդեցիկ նախարարական տոհմը և ժառանգաբար կառավարել երկիրը նախ՝ որպես Հայոց իշխան, ապա՝ իշխանաց իշխան և Հայոց թագավոր (885 թ-ից): 

Ոզնին։ Հոմանիշ և հականիշ բառեր

Հոմանիշ բառերՀայոց լեզուն շատ հարուստ է բառերով, այնքան հարուստ, որ հաճախ կարող ենք նույն նշանակությամբ տարբեր բառեր օգտագործել:Օրինակ՝Մառախուղը պատել է քաղաքը:Մշուշը պատել է քաղաքը:Մեգը պատել է քաղաքը:Նույն կամ մոտ իմաստ ունեցող բառերը կոչվում են հոմանիշ բառեր:Ինչքա՜ն միապաղաղ և անգույն կլիներ մեր լեզուն, եթե չլինեին հոմանիշ բառերը, որոնք զարդարում են խոսքը, դարձնում բազմազան, գեղեցիկ, բարեհունչ: Հականիշ բառեր   Ի՜նչ տարբեր են այս ծիծաղաշարժ ծաղրածուները՝ ուրախ և տխուր, նիհար և գեր:   Երևի նկատեցիր, որ այդ բառերը հակառակ իմաստ ունեն:Օրինակ՝   ուրախ և տխուր, նիհար և գեր:

Դանիել Վարուժան. կյանքի և ստեղծագործության ուղին

Դասընթացի նպատակներ՝բանաստեղծական կյանքի և ստեղծագործության իմացությունարևմտահայերեն երկերը հասկանալու կարողության զարգացումպատկերավորման միջոցները տարբերակելու և սեփական խոսքում գործածելու կարողության զարգացումԴասընթացի թիրախային խումբ՝ սովորողներ, Դանիել Վարուժանի ստեղծագործությամբ հետաքրքրվողներԴասընթացավար՝ Ամալյա ԱլեքսանյանՏևողություն՝ 7 դասաժամԴասընթացի կառուցվածքը.Թեմա 1 Դանիել ՎարուժանԴ. Վարուժանի կյանքն ու ստեղծագործությունըԾննդավայրի անվան պատմությունՑեղասպանությունը և ՎարուժանըԳենտ քաղաքում հիշատակի հավերժացումՎարուժանը հեթանոսական շարժման պարագլուխԹեմա 2 «Ձոն» բանաստեղծությունը«Ցեղին սիրտը» ժողովածունԲանաստեղծության կառուցվածքային առանձնահատկություններըՎեցնյակների ուրույն իմաստըԲառային աշխատանքՈճավորում. «Վահագն» առասպելըԹեմա 3 «Նավասարդյան» բանաստեղծությունըԳրության շարժառիթներըԲառային աշխատանքՎերնագրի խորհուրդըՀեթանոսական ժամանակներ հիշեցնող խորհրդանշաններըԹեմա 4 «Անդաստան» բանաստեղծությունըանդաստանի արարողությունը գյուղերում հոգևորականների կողմիցբանաստեղծության կառուցվածքային առանձնահատկությունըաշխարհի չորս կողմերը և խաղաղության օրհներգությունըբառայի աշխատանքԹեմա 4 «Ցորյանի ծովեր» բանաստեղծությունը«Հացին երգը» ժողովածունԲառային աշխատանքԳյուղացու հիացմունքը իր կատարած գործի նկատմամբԲնանկարը բանաստեղծության մեջԹռչունների և ցորյանի ծովերի եգրըՀարցաշար

Դինամիկայի հիմունքները

 Դինամիկայի հիմունքները: Դինամիկան  մեխանիկայի այն բաժինն է, որն ուսումնասիրում է մեխանի-կական շարժման առաջացման պատճառները: Դինամիկայի հիմքում ընկած են Նյուտոնի երեք օրենք-ները: Այդ օրենքները Նյուտոնը ձևակերպել է վերլուծելով և ընդհանրացնելով Գալիլեյի փորձերից ստացված արդյունքները:                                                                                                                         Նյուտոնի առաջին օրենքը: Հաշվի առնելով իներցիայի օրենքի կարևորությունը՝ Նյուտոնը որոշ ընդհա-նրացում և ճշգրտում կատարելուց հետո այն դասեց դինամիկայի օրենքների շարքին ՝ որպես առանձին օրենք: Ընդհանրացումն այն է, որ մարմինը պահպանում է իր առագությունը ոչ միայն այլ մարմինների ազդեցության բացակայության, այլև դրանց հավասարակշռության դեպքում:Օրինակ՝ անկարգելորդը վայրէջքի վերջում շարժվում է հավասարաչափ, որովհետև պարանների կողմից նրա վրա ազդող ուժը հավասարակշռում է Երկրի  ձգողության ուժին: Նյուտոնի առաջին օրենքը ձևակերպվում է այսպես.   Գոյություն ունի այնպիսի իներցիալ համակարգեր, որտեղ մարմինը գտնվում է դադարի վիճակում կամ շարժվում է ուղղագիծ հավասարաչափ, եթե նրա վրա այլ մարմիններ չեն ազդում կամ այդ ազդեցութ-յունները համակշռված են:                                                                                  Նյուտոնի երկրորդ օրենքը: Մարմնի վրա ազդող ուժի ազդեցությամբ նրա ձեռք բերած արագացումը հավասար է այդ ուժի և մարմնի զանգվածի հարաբերությանը: Մաթեմատիկորեն Նյուտոնի երկրորդ օրենքը ներկա-ացվում է այսպես.  a=F/m որտեղ a-ն մարմնի արագացումն է, m-ը` զանգվածը, F-

Խաչատուր Աբովյանը՝ որպես հայ նոր գրականության հիմնադիր

1. Խ. Աբովյանի կյանքն ու գործունեությունը:2. Ստեղծագործության ընդհանուր բնութագիրը:3. Խ. Աբովյանի մանկավարժական գործունեությունը:4. «Վերք Հայաստանի» վեպը՝ որպես հայ նոր գրականության զարգացման ուղեցույց:5. «Վերք Հայաստանի» վեպի բովանդակությունն ու գաղափարը:

Հնչյունափոխություն

Շեշտի հետ կապված հնչյունափոխությունը կարևոր և առանցքային թեմա է մայրենիի դասընթացում:Այն հստակ հասկանալու համար պետք է հետևողական աշխատել յուրաքանչյուր աշակերտի հետ:

Թվի արկսինուսը, արկկոսինուսը, արկտանգենսը և արկկոտանգենսը

Հակադարձ եռանկյունաչափական ֆունկցիաների1. Արկսինուս։2. Արկկոսինուս։3. Արկտանգենս։4. Արկկոտանգենս։

Մթնոլորտային ճնշման կախումը բարձրությունից

Աստղագիտություն

ԿԵՏԱԴՐԱԿԱՆ ՆՇԱՆՆԵՐ